Yeni Teknopolitik ve Güvenlik Ortaklığı
(21-22 Kasım 2024, İstanbul)
Kıta’nın en kapsamlı bölgesel işbirliği örgütü olarak faaliyet gösteren Asya İşbirliği Diyaloğu’nun 2019-2020 Dönem Başkanlığını da üstlenen Türkiye’nin, Yeniden Asya girişimi ile amaçladığı eksen tercihi değil Asya ile Avrupa kıtaları arasındaki birleştirici konumunu sağlamlaştırmak ve sürdürülebilir kalkınmasına katkı sunmaktır. Son 20 yıldır, hem dünyada ağırlığı artan Türkiye’nin hem de küresel siyaset ve ekonomide yükselen Asya ülkelerinin başarıları nispetinde açığa çıkan fırsat ve imkanların kazan-kazan yaklaşımı ile yeniden değerlendirilmesi de hedefleri arasındadır. Ekonominin yanı sıra dünya nüfusunun da ağırlık merkezinde olan Asya ekonomik ve kültürel çeşitlilik anlamında hızla gelişirken, Türkiye kendisinin de bir parçası olduğu Kıta ile ilişkilerini daha da geliştirerek bu gelişimden kaynaklanan yeni fırsatların ve bölge ülkeleri ile arasındaki işbirliği potansiyelinin öne çıkarılarak değerlendirilmesi için ciddi çabalar harcamaktadır.
Girişim ile başlayan Asya’ya yeniden odaklanma sürecinde; en batıdaki Asyalı olan Türkiye’nin, derin tarihî ve kültürel bağları ile binlerce yıllık ilişkileri bulunan Orta Asya’dan Doğu Asya’ya, Güney Asya’dan Güneydoğu Asya'ya dek pek çok ülke ile daha da yakınlaşması öngörülmektedir. Asya ile ekonomi ve sivil toplum alanlarında güçlü etkileşim ve sivil diplomasi imkanı sağlanırken, dünyada başat olan Çin, Japonya, Güney Kore gibi ülkelerle enerji, yüksek teknoloji, endüstri 4,0 gibi alanlarda ayrıca bilgi ve uzmanlık transferi ile işbirlikleri gerçekleştirilmesi hedefler arasındadır.
31 Asya ülkesine yönelik olarak 40 temel faaliyet alanına dair ikişer yıllık Öncelikli Eylem Planları oluşturulmuştur. Kıta’da ağırlığı giderek artan uluslararası örgütlere, Yeniden Asya girişimi kapsamında daha aktif ve daha dinamik katılımlar sağlanmakta, her bir kuruluşta sahip olunan statüler çerçevesinde işbirlikleri derinleştirilerek, hazırlanan eylem planları tek tek uygulanmaya başlamaktadır.
Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi (TASAM) 2004 yılından beri “21. Yüzyıl; ‘Asya Yüzyılı’, ‘Asya Çağı’ olacaktır“ mottosunu sürekli seslendirmiştir. “Devletler arası ilişkilerin geliştirilmesi“, "özel" sektörün ticaret kapasitesinin artırılması“, “akademik işbirliğinin iyileştirilmesi“, “toplumlar arası etkileşimin genişletilmesi“ şeklinde dört ana sütuna dayalı Yeniden Asya girişimi ile her bir ülkesine ayrı ayrı önem atfedilen Asya’yı; okyanuslardan uzak iç kısmı olan “Orta Asya“ (Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan, Kazakistan, Kırgızistan, Moğolistan, Özbekistan, Tacikistan, Türkmenistan), “Doğu Asya“ (Çin, Güney Kore, Japonya, Kuzey Korez Rusya), “Güney Asya“ (Afganistan, Bangladeş, Butan, Hindistan, Maldivler, Nepal, Pakistan ve Sri Lanka) ve ana kıta ile Okyanusya arasındaki “Güneydoğu Asya“ (Brunei, Doğu Timor, Endonezya, Filipinler, Kamboçya, Laos, Malezya, Myanmar, Singapur, Tayland, Vietnam) olmak üzere dört ana bölgeye ayırarak, bölge ve ülke bazlı değerlendirmek de mümkündür.
Türkiye’de bütüncül Asya çalışmalarını ilk başlatan düşünce kuruluşu TASAM ve ağındaki enstitüleri; 2004 yılından itibaren ortaya koyduğu vizyonla ikili ve çok taraflı sayısız uluslararası enstrümanı başlangıçta çok zorlu da olsa, devamında aşama aşama kolaylaşan bir iklimde hayata geçirmiştir. Önemli ülkelerin tamamı ile ikili ve üçlü mekanizmalar, ülke ve bölge bazlı stratejik diyalog programları, ekonomi odaklı çalışmalar/projeler, Uluslararası Türk - Asya Kongreleri ve diğer spesifik forumlar, toplantılar, programlar, projeler, ziyaretler, raporlar, yayınlar, akademik çalışmalar, birbirini tamamlayan bir kapasite inşası olarak yönetilmiştir. Gelinen noktada yeni bir enstrüman olarak; yeni teknopolitik ve güvenlik ekosisteminde Türkiye ve Asya arsında ikili ve çok taraflı ortaklık perspektiflerini tartışmak üzere oluşturulan FORUM’un eşsiz bir misyon üstlenmesi hedeflenmiştir.
Alt Temalar
Türk – Asya Yeni Teknopolitik ve Güvenlik Ekosistemi
Asya | Orta Asya | Doğu Asya | Güney Asya | Güneydoğu Asya
Savunma Sanayii | Kara | Deniz | Hava | Uzay | Polis | Jandarma | İstihbarat | Stratejik Sektörler
Kaynaklar Sistemi; Karşılıklı Tamamlayıcı Fırsatlar
RCEP, ŞİÖ, CICA, D8, ASEAN, AB, ABD ve Yeni Ortaklarla İlişkiler ve Bölgesel Stratejiler
Spesifik Sektörler ve Güvenlik
Biyoteknoloji | Robotik | Yapay Zekâ | Nanoteknoloji | Uzay | Stratejik Hizmetler