Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in hazırladığı “ABD Hegemonyasına Meydan Okuyan Çin’in Zorlu Virajı; Güney Çin Denizi“ isimli stratejik raporu yayımladı
TASAM’ın 81. Stratejik Rapor’u olarak yayımlanan çalışma 48 sayfadan oluşuyor. Rapor, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC), Tayvan, Vietnam, Kamboçya, Singapur, Endonezya, Filipinler, Malezya ve Brunei’nin kıyıdaş olduğu Güney Çin Denizi’ne dair genel bilgilerin verildiği GİRİŞ kısmının ardından dört ana başlık ve dokuz alt başlık altında Güney Çin Denizi’ni bu güne getiren süreci inceledikten sonra DEĞERLENDİRME kısmıyla bitiyor.
Stratejik rapor şu bölümlerden oluşuyor: GİRİŞ, Tarihî Arka Plan, Güney Çin Denizi Sorunu ve Küresel Rekabet, Sorunun Ortaya Çıkışı ve Gelişimi, Soruna Üçüncü Tarafların Dâhil Olması, ÇHC’de Şi Cinping Dönemi ve Filipinler’in “Uluslararası Daimi Tahkim Mahkemesi“ne Başvurması, Bölge Dışı Aktörlerin ÇHC’yi Bölgede Dengeleme Gayretleri, ÇHC’nin Uluslararası Daimi Tahkim Mahkemesi Kararını Etkisiz Kılması, QUAD ve Sonrası Dönem, AUKUS ve Sonrası Dönem, ÇHC’nin Güney Çin Denizi’ne Bakışı ve Egemenlik İddiaları, Sorunun Diğer Tarafları ve Çin İddialarına Yönelik Tutumları, Kıyıdaş Ülkeler; Vietnam, Tayvan, Filipinler, Malezya, Endenozya, Brunei, Singapur, Üçüncü Taraflar; ABD, Hindistan, Japonya, Avustralya, Güney Kore, DEĞERLENDİRME, ÖZ GEÇMİŞ.
Kıyıdaş ülkelerin yanında üçüncü tarafların da Çin iddialarına yönelik tutumlarının ele alındığı stratejik raporun Giriş kısmında şu ifadelere yer verilmiş: “Güney Çin Denizi sorunu günümüz küresel rekabetinde buzdağının su altında kalan bölümüdür. Soğuk savaş sonrası dönemde, günümüz güç politikalarının şekillenmesinde en belirleyici coğrafya, Arktikler ile birlikte Güney Çin Denizi olmuştur. Önemli petrol ve doğal gaz rezervlerinin bulunduğuna dair bulgular, zengin balıkçılık potansiyeli ve dünya deniz ticaretindeki rolü bu coğrafyayı önemli kılmaktadır. Rakamlar yıllara göre değişiklik gösterse de dünya deniz ticaretinin en az üçte birinin ve yakıt tankeri trafiğinin yarısının bu deniz üzerinden yürüdüğü konusunda mutabakat vardır. Batı’da Malakka Boğazı ile doğuda Tayvan arasındaki coğrafya ile sınırlanan Güney Çin Denizi’ne kıyısı olan devletler; Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC), Tayvan, Vietnam, Kamboçya, Singapur, Endonezya, Filipinler, Malezya ve Brunei’dir.
Kıyıdaş ülkeler Güney Çin Denizi’nin ticari imkânlarından doğrudan faydalanırken, Japonya, Güney Kore, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkeler de bu deniz üzerinden yapılan ticarete muhtaçtır. Orta Doğu petrolü ile diğer önemli doğal kaynakların, Malakka Boğazı ve Güney Çin Denizi’nden geçerek, ülkelerine ulaşması bu ülkeler için hayati önem taşımaktadır. Kıyıdaş ülkelerin yanı sıra dolaylı kullanıcı ülkeler ile önemli siyasi-ekonomik bağları olan Hindistan, bu denizdeki gelişmelerden doğrudan etkilenmektedir. ABD ise bu deniz üzerinden müttefikleri ile ekonomik ve askerî bağını sürdürürken, küresel hegemonyasını korumak için bu denizin istikrarlı bir biçimde deniz trafiğine açık olmasını zorunlu görmektedir.
Güney Çin Denizi, çoğunluğu üzerinde insan yaşamasına elverişli olmayan adacık, resif, mercan ve kayalık gibi coğrafi yapılar ile doludur. Bu denizdeki anlaşmazlıklar, kıyıdaş ülkeler ile ÇHC arasında, söz konusu coğrafi yapıların aidiyeti, kara suları ve “Münhasır Ekonomik Bölge (MEB)“ sınırları konularında çıkmaktadır. ÇHC Güney Çin Denizi’nin tamamına yakın bir coğrafyada hak iddia ederken, diğer kıyıdaş ülkeler, kendi kara sınırları civarındaki sular ile coğrafi yapılar üzerinden egemenlik iddialarını temellendirmektedir. ÇHC'nin Birleşmiş Milletler (BM)’e 2009'da sunduğu ve dokuz adet kesik çizgili harita nedeniyle “Dokuz Çizgili Hat-Nine Dash Line“ olarak tanımlanan, U şeklindeki bölge, kıyıdaş ülkeleri sahillerine hapsetmektedir. ÇHC’nin bu alanı kontrol altına alma adına yaptığı faaliyetler, kıyıdaş ülkeler ile bölgenin deniz trafiğine açık olmasına ihtiyaç duyan ülkeleri ÇHC karşıtlığında ortaklaştırmaktadır“.
“ABD Hegemonyasına Meydan Okuyan Çin’in Zorlu Virajı; Güney Çin Denizi“ Stratejik Raporu’nu indirmek için lütfen TIKLAYINIZ.
TASAM’ın 81. Stratejik Rapor’u olarak yayımlanan çalışma 48 sayfadan oluşuyor. Rapor, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC), Tayvan, Vietnam, Kamboçya, Singapur, Endonezya, Filipinler, Malezya ve Brunei’nin kıyıdaş olduğu Güney Çin Denizi’ne dair genel bilgilerin verildiği GİRİŞ kısmının ardından dört ana başlık ve dokuz alt başlık altında Güney Çin Denizi’ni bu güne getiren süreci inceledikten sonra DEĞERLENDİRME kısmıyla bitiyor.
Stratejik rapor şu bölümlerden oluşuyor: GİRİŞ, Tarihî Arka Plan, Güney Çin Denizi Sorunu ve Küresel Rekabet, Sorunun Ortaya Çıkışı ve Gelişimi, Soruna Üçüncü Tarafların Dâhil Olması, ÇHC’de Şi Cinping Dönemi ve Filipinler’in “Uluslararası Daimi Tahkim Mahkemesi“ne Başvurması, Bölge Dışı Aktörlerin ÇHC’yi Bölgede Dengeleme Gayretleri, ÇHC’nin Uluslararası Daimi Tahkim Mahkemesi Kararını Etkisiz Kılması, QUAD ve Sonrası Dönem, AUKUS ve Sonrası Dönem, ÇHC’nin Güney Çin Denizi’ne Bakışı ve Egemenlik İddiaları, Sorunun Diğer Tarafları ve Çin İddialarına Yönelik Tutumları, Kıyıdaş Ülkeler; Vietnam, Tayvan, Filipinler, Malezya, Endenozya, Brunei, Singapur, Üçüncü Taraflar; ABD, Hindistan, Japonya, Avustralya, Güney Kore, DEĞERLENDİRME, ÖZ GEÇMİŞ.
Kıyıdaş ülkelerin yanında üçüncü tarafların da Çin iddialarına yönelik tutumlarının ele alındığı stratejik raporun Giriş kısmında şu ifadelere yer verilmiş: “Güney Çin Denizi sorunu günümüz küresel rekabetinde buzdağının su altında kalan bölümüdür. Soğuk savaş sonrası dönemde, günümüz güç politikalarının şekillenmesinde en belirleyici coğrafya, Arktikler ile birlikte Güney Çin Denizi olmuştur. Önemli petrol ve doğal gaz rezervlerinin bulunduğuna dair bulgular, zengin balıkçılık potansiyeli ve dünya deniz ticaretindeki rolü bu coğrafyayı önemli kılmaktadır. Rakamlar yıllara göre değişiklik gösterse de dünya deniz ticaretinin en az üçte birinin ve yakıt tankeri trafiğinin yarısının bu deniz üzerinden yürüdüğü konusunda mutabakat vardır. Batı’da Malakka Boğazı ile doğuda Tayvan arasındaki coğrafya ile sınırlanan Güney Çin Denizi’ne kıyısı olan devletler; Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC), Tayvan, Vietnam, Kamboçya, Singapur, Endonezya, Filipinler, Malezya ve Brunei’dir.
Kıyıdaş ülkeler Güney Çin Denizi’nin ticari imkânlarından doğrudan faydalanırken, Japonya, Güney Kore, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkeler de bu deniz üzerinden yapılan ticarete muhtaçtır. Orta Doğu petrolü ile diğer önemli doğal kaynakların, Malakka Boğazı ve Güney Çin Denizi’nden geçerek, ülkelerine ulaşması bu ülkeler için hayati önem taşımaktadır. Kıyıdaş ülkelerin yanı sıra dolaylı kullanıcı ülkeler ile önemli siyasi-ekonomik bağları olan Hindistan, bu denizdeki gelişmelerden doğrudan etkilenmektedir. ABD ise bu deniz üzerinden müttefikleri ile ekonomik ve askerî bağını sürdürürken, küresel hegemonyasını korumak için bu denizin istikrarlı bir biçimde deniz trafiğine açık olmasını zorunlu görmektedir.
Güney Çin Denizi, çoğunluğu üzerinde insan yaşamasına elverişli olmayan adacık, resif, mercan ve kayalık gibi coğrafi yapılar ile doludur. Bu denizdeki anlaşmazlıklar, kıyıdaş ülkeler ile ÇHC arasında, söz konusu coğrafi yapıların aidiyeti, kara suları ve “Münhasır Ekonomik Bölge (MEB)“ sınırları konularında çıkmaktadır. ÇHC Güney Çin Denizi’nin tamamına yakın bir coğrafyada hak iddia ederken, diğer kıyıdaş ülkeler, kendi kara sınırları civarındaki sular ile coğrafi yapılar üzerinden egemenlik iddialarını temellendirmektedir. ÇHC'nin Birleşmiş Milletler (BM)’e 2009'da sunduğu ve dokuz adet kesik çizgili harita nedeniyle “Dokuz Çizgili Hat-Nine Dash Line“ olarak tanımlanan, U şeklindeki bölge, kıyıdaş ülkeleri sahillerine hapsetmektedir. ÇHC’nin bu alanı kontrol altına alma adına yaptığı faaliyetler, kıyıdaş ülkeler ile bölgenin deniz trafiğine açık olmasına ihtiyaç duyan ülkeleri ÇHC karşıtlığında ortaklaştırmaktadır“.
“ABD Hegemonyasına Meydan Okuyan Çin’in Zorlu Virajı; Güney Çin Denizi“ Stratejik Raporu’nu indirmek için lütfen TIKLAYINIZ.
_jpeg_674fc3b2-f844-4a45-ba8b-dd7980a15fce.jpeg "Afrika 2063 Ağı İstişare Toplantısı 2")
