Kuzey Irak Tezkeresi Ve Arap Medyası

Arap medyası Türkiye’nin Kuzey Irak’taki PKK faaliyetlerini engelleme amacıyla yürüttüğü siyasi ve diplomatik faaliyetleri ilgiyle takip etmekte ve farklı bakış açıları ile olaylara yaklaşmaktadır. Arap medyası Kuzey Irak tezkeresini ABD’nin Irak’ı işgali ve son zamanlarda burada zor durumda kalması ve ABD Kongresi gündeminde olan Ermeni yasa tasarısı ile birlikte ele almaktadır. Ayrıca Türkiye’deki iç politikanın dış politika üzerindeki etkisi, Kuzey Irak Kürtlerinin pozisyonları ve neler yapmaları gerektiği vb konularla ilgili görüşlere de rastlanmaktadır.

Aşağıda Arap medyasının Mısır’dan Suriye ve Birleşik Arap Emirliklerine kadar olan bölgede yayınlanan çeşitli gazetelerde Kuzey Irak tezkeresiyle ilgili olarak son günlerde çıkan yorumların bir özetini sunmaktayız.

Arap medyasında yer alan yorumlara göre, Türkiye ABD’nin Irak’ı işgaline karşı çıkmış ve Koalisyon’a katılmaktan kaçınmıştır. Şu an Türkiye bölgede ortaya çıkan sorunların da ABD işgalinden kaynaklandığını düşünmektedir. ABD’nin bu sorunları düzeltme gücüne sahip olmadığını gören Türkiye duruma el koymaya karar vermiştir.[1] Bazı yorumcular Türkiye’nin Kuzey Irak’a girme planlarının ABD Başkanı G. W. Bush’u zor durumda bıraktığını, çünkü böyle bir girişimin İran ve Suriye tarafından da desteklendiğini, dolayısıyla bölgede ABD’nin arzusu dışında yeni ittifakların oluşmak üzere olduğunu dile getirmektedir. Üstelik Türkler aleyhine ABD kongresinde çıkarılmaya çalışılan Ermeni yasasının gündemde olması ve Türk yetkililerin iki ülke arasındaki ilişkilerin kopma noktasına yaklaştığını dile getirdikleri bir ortamın baş göstermesi yeni oluşumlar üzerinde katalizör rolü oynamaktadır. [II] Bu olaylar Türkiye’yi I. Dünya Savaşı’nın ardından ilan edilen ve Osmanlı İmparatorluğu’nu parçalayan Sevr Antlaşması aşamasındaki psikolojiye geri döndürmüştür. Çünkü Türklere göre Ermeniler ve Kürtler (ki Türkler onlara dağ Türkmenleri demektedirler) ile ilgili her türlü sorun ülke bütünlüğü ile doğrudan ilgili olduğu için ne pahasına olursa olsun karşı durulması gereken sorunlardır.[III]

ABD’nin Ermeni yasa tasarısı ile ilgili olarak Türkiye üzerine kurduğu baskılar yeni değildir, ancak bu kez durum eskisinden farklıdır: Irak’ta bocalayan ABD; İran ve Suriye üzerine baskı kurma ve lojistik destek sağlama konusunda Türkiye’nin ABD’ye daha fazla yardımcı olmasını istemektedir. [IV] Ne var ki, ABD’nin Türkiye üzerinde Kürtlerle ilgili olarak kurduğu baskılar, Türkiye’de kamuoyunun medyanın ve ordunun iktidardaki Adalet ve Kalkınma partisi üzerinde baskı kurmasıyla sonuçlanmıştır. [V] Uzun süredir bu baskılara direnmekte olan Adalet ve Kalkınma Partisi yine uzun süredir Kuzey Irak’a girme amacıyla siyasi inisiyatifin harekete geçmesini talep eden ordunun baskılarına boyun eğmek zorunda kalmıştır. Adalet ve Kalkınma Partisi Türk ordusuna Irak’ta hareket serbestîsi sağlayarak askeri kurum elinde rehin durumuna düşmüştür. Dolayısıyla, Başbakan Erdoğan kısa zaman sonra çok ciddi sorunlarla baş etmek zorunda kalacaktır. Çünkü Türk ordusunun tek hedefi (sayıları 3 bin civarında olan) PKK militanları değildir. Irak devletinin geleceğinin son derece belirsiz olduğu bir dönemde Kuzey Irak’ta bir Kürt devletinin ortaya çıkmasıdır Türkleri asıl rahatsız eden. Ne ABD ne de Kuzey Irak Kürt yönetimi şu ana dek PKK’ya karşı ciddi herhangi bir önlem almıştır. Üstelik PJAK adlı Kürt örgütünün ABD tarafından desteklendiği bilinmektedir.[VI]

AB ise Türkiye’nin Kuzey Irak’a girmesine şiddetle karşı olmasına rağmen şu an bunu engelleyecek güce sahip değildir. Çünkü Türkiye’yi Birliğe alma konusunda çok yavaş davranmaktadır. Öte yandan Türkiye’nin PKK’yı önleme yönünde atacağı her adım büyük bir ulusal coşku ile karşılanmaktadır. Ne var ki Ankara’yı Kuzey Irak’a yönlendiren önemli bir neden daha vardır. Bu da Kuzey Irak’ta sayıları gittikçe artmakta olan petrol şirketleridir. Kuzey Irak’ın bağımsız bir devlet olmasını engellemek Ankara için Kuzey Irak’ta kontrolü tamamen ele geçiremese de, bölge petrollerine ortak, en azından önemli bir pay sahibi olma imkanı sağlayacaktır. Hatırda tutulmalıdır ki, bölgede üretilen petrolün nakli ve satışı için söz konusu yönetimin Ankara ile iyi ilişkiler içersinde olmasını zorunlu kılmaktadır. Bölgede petrol üretiminin devamı için istikrar şarttır. Bu nedenle bölgesel hükümet Kerkük referandumunu erteleme gereği duymuştur. Ne var ki, birkaç hafta önce İran’ın sınırları kapatması ve şimdi de Türkiye’nin bölgeye girmesi ihtimali Kürtlerin politikalarını gözden geçirmelerini zorunlu kılmaktadır.

Türklerin nazarında Irak’ı işgal eden ABD bir istikrar unsuru değildir. Sonra son yıllarda siyasi ve askeri açıdan büyüyen ve güçlenen Türkiye bölgede etkisini hissettirmek istemektedir ve bu nedenle de dış politikasının ABD ile uyumlu olması gereğini duymamaktadır ve ABD karşısında Ermeni ve Kürt sorunları ile ilgili olarak cüretkâr çıkışlar yapabilmektedir. ABD’nin bölgede karmaşaya neden olduğunu düşünen Ankara durumu kendi kontrolü altına almak istemektedir.[VII]

ABD’nin bu durumda çok dikkatli davranması gerekebilir. Çünkü şu an için Türkiye ABD’nin müttefiki durumundadır ve ABD’nin Türkiye’ye olan ihtiyacı, Türkiye’nin ABD’ye olan ihtiyacından daha fazladır. Türkiye ABD’ye lojistik destek sağlamaktadır. Ayrıca İran karşısında Türkiye yegâne denge unsuru olarak görülmektedir. İran ve Türkiye ideolojileri farklı iki ülke olsalar da, en azından Kürdistan konusunda birleşmektedirler ve bu konuda ABD’nin baskı için attığı her adım Ankara’yı Tahran’a yaklaştırmaktadır. ABD ile birlikte Türkiye’de İran’ın nükleer faaliyetlerine karşıdır ama ABD’nin itirazlarına rağmen iki ülke arasındaki ekonomik dayanışma sürmektedir. Türkiye İran’dan gelecek doğal gaza gereksinim duymaktadır. Bu arada İran’da Nabucco boru hattı projesine katılma imkanı bulabilir.[VIII]

Suriye medyası, Beşar Esed’in Türkiye ziyareti sırasında yaptığı açıklamaları yineleyerek Türklerin kendilerine karşı yürütülen terörist faaliyetlerin önüne geçebilmek her türlü tedbiri alma hakkına sahip olduğunu dile getirmektedir. Suriye medyasında Irak’taki tüm terör eylemlerinin aslında işgal güçlerinden kaynaklandığı belirtilmekte ve Beşar Esad’ın basın açıklamasında dile getirdiği şu görüşleri yinelemektedir: “Esas itibariyle Irak topraklarını işgal eden kuvvetler, bu terör faaliyetleri ve bu terör eylemlerinden birinci derecede sorumlu kuvvetlerdir. Çünkü o ülkeyi kontrol altında tutanlar kendileridir. Bir başka önemli konu da, Irak’ta terör faaliyetlerine ve eylemlerine destek veren, sahip çıkan ve onları kollayan güçlerin tespit edilmesidir."[IX]

Kürtlere yönelik olarak ise, Suudi medyası Kürt bölgesinin şu an Irak’taki huzur ve sükûn içerisindeki tek bölge olduğunu, ama Türkiye’nin bölgeye düzenleyeceği muhtemel bir saldırı ile bu huzur ve sükûnun sona erebileceğini ileri sürmektedir. Bu nedenle Erbil hükümeti Türkiye meydan okumadan önce iyi düşünmeli ve bazı sorulara yanıt bulmalıdır: Türkiye’ye karşı bir mücadeleyi kazanabilecekler midir? Eğer kazanabileceklerse bunun maliyeti ne olacaktır? Kürtlere yardımcı olacak herhangi bir güç var mıdır?

Kürtler NATO’nun parçası olan meşru bir güç karşısında direnemeyeceklerdir. Üstelik güçlü Türk ordusu karşısında direnmenin mümkün olabileceğini söylemek imkansızdır.

Türk güçleri bölgemizin herhangi bir parçasına nüfuz ettiğinde Kürtlerin safında yer alacak herhangi bir gücün bulunduğunu düşünmek zordur. Çünkü Türkiye Washington için sadece her zaman için bir dost değil, aynı zamanda bir müttefiktir de. ABD’nin Suriye, İran ve El Kaide ile olan problemleri göz önünde bulundurulduğunda NATO üyesi olan bu ülkeye şimdi her zamankinden daha fazla ihtiyacı vardır. Türklerin de tıpkı ABD gibi terörizmle savaş noktasında argümanlarını geliştirdiklerini akılda tutmalıyız. Dolayısıyla, Erbil hükümeti savaşla değil bölgelerinin inşasıyla daha fazla meşgul olmalı ve Irak’ta bir Kürt hükümeti kurulmasına karşı olan Türklerin kendilerine savaş açmalarına imkan vermemelidirler.

<<>>