Erdoğan Moskova’ya Giderken

Makale

Suriye sorununun kilitlendiği nokta İdlib’dir. Bu kilit kırıldığı anda Suriye, İran, Rusya ve Türkiye nefes alacak, bu savaştan beslenen İsrail ve Batı rahatsız olacaktır. Sorunun halli aslında Batı ve İsrail için de iki kazancı beraberinde getirecektir: Birincisi Türkiye’nin kuracağı güvenlik bölgeleri ile göçün önlenmesidir. İkincisi ABD’nin PKK/PYD arazisine kesin olarak yerleşmesidir....

Suriye sorununun kilitlendiği nokta İdlib’dir. Bu kilit kırıldığı anda Suriye, İran, Rusya ve Türkiye nefes alacak, bu savaştan beslenen İsrail ve Batı rahatsız olacaktır. Sorunun halli aslında Batı ve İsrail için de iki kazancı beraberinde getirecektir: Birincisi Türkiye’nin kuracağı güvenlik bölgeleri ile göçün önlenmesidir. İkincisi ABD’nin PKK/PYD arazisine kesin olarak yerleşmesidir.

Şu anda ABD rahatlamış görünmektedir. Evet, Akdeniz’e PKK/PYD koridoru açamamış, bunu şimdilik dondurmuştur ama Suriye’nin üçte birine yerleşmiştir. Bu gerçeği Esed ve Putin de kabullenmiş görünüyor. Bir Kürt Federasyon veya Konfederasyonu üzerinde gizlice anlaşmış bile olabilirler. ABD’nin İdlib’de Heyet Tahrir Şam konusunda yumuşama sinyalleri vermesi, terör gruplarının Türkiye kontrolüne girecek bölgeden uygun vadede eritilmesi için bir ışık olabilir.

Avrupa ülkeleri keza İsrail için Akdeniz’e açılan bir PKK/PYD devleti kurulmasını hedeflediğinden Güvenlik Koridoru teklifimizi yıllarca reddetmiş, geldiğimiz noktada göçmen istilasıyla yüzleşmiştir. Göçmen istilası, ancak İdlib soykırımının durmasıyla önlenebilir. Merkel de bunu görmeye başlamıştır.
Yine de Sayın Erdoğan’ın “Asıl Hedef Suriye değil, Türkiye’dir. Bugün Suriye’yi üçe bölmek isteyenlerin Türkiye’nin toprak bütünlüğüne saygı göstermelerini beklemek gaflettir“ sözünü akılda tutmakta yarar vardır.

Batılıların henüz idrak edemedikleri ciddi bir değişim var dünyada; Kavimler Göçü. Emperyalistler bir ülkeyi askerle istila ettiğinde, fakir halk da o emperyalist ülkeyi istila etmeye çalışıyor. Ve modern göç giderek önlenemez hâle geliyor.

İkincisi, Batılılar İslâm ülkelerinde demokrasi düşmanı. Demokrasi geldiğinde halklar Batı kuklası diktatörleri devirecek, tabii kaynaklarına sahip çıkacak, sömürüye son verecek. Başkan Trump’ın Suudi Kralına “Ben olmasam halkın seni iki haftada devirir, seni ve aileni korumam için bana haracını vereceksin“ mealindeki ültimatomu bu gerçeğin en veciz ifadesidir. İslâm ülkeleri diktatörler altında inleyip çöktükçe Batı ülkelerine kaçışlar hızlanacak, Müslümanlar Batı’yı istila edecek, orada demografiyi değiştirecek boyutlara gelecek ve nihayet on yıl içinde Yahudi holokostuna rahmet okutacak Müslüman kırımı başlayacaktır ABD ve Avrupa’da.

Batı’nın tarihten gelen bir handikabı da Emperyalizm döneminden gelen mülteci politikasıdır. Jön Türk acı tecrübesinden de bildiğimiz gibi vatanına ihanet eden insanları mülteci olarak kabul ettikleri insanların vatanlarına ihanetlerini daha da teşvik için “iltica“yı evrensel insan hakkı olarak bol bol kullanan Batı günümüzde mülteci sorunuyla baş edemez hâle gelmiş, mültecilere karşı faşist mücadele başlamıştır.

Türkiye ise yine evrensel insan hakkı olan “her ferdin bulunduğu ülkeyi terk etme hakkı“nı öne sürerek Batı’yı kendi tarihsel silahıyla vurmakta.

Gelelim İran’a… İran kendisine gelecek tehditleri dışarıda karşılamak için Suriye’de, Lübnan’da, Yemen’de, Afganistan’da, seküler stratejik amaçlarla bulunuyor, bu anlaşılır bir yaklaşım. Sorun şurada ki, araç olarak dini kullanıyor. Suriye % 75i Sünni olan bir ülke. Ülkede savaş bitip seçimler yapıldığında yüzde beşlik Nusayri iktidar yok olacaktır. İran sanıyorsa ki % 5’lik nüfus % 75’lik nüfusa etnik temizlik uygulayıp Suriye’yi Şiileştirecek, bu hayaldir. İran için akli strateji Suriyeli kardeşlerimizin barışı için Türkiye ile birlikte çalışmaktır. Aksi takdirde Suriye’de hayat normale döndüğünde Suriye halkı geçmişi hatırlayacak ve uzun yıllar İran’ın o ülkedeki siyasi, iktisadi, kültürel çıkarlarına saldıracaktır. Nitekim Sayın Ruhani de bunu görmüş, Türkiye, Suriye ve İran’ın kendi aralarında çalışmalarını önermiştir.

İran’ın asıl tehlikeli sorunu içeride, rejimdedir. İslâm âleminde Katolik Vatikan benzeri ruhani yapılanma Şii İran’da da vardır. Ultra Laik Fransız İhtilali Katolik Ruhban sultasını Devlet’ten nasıl yok etti ise, benzer bir laik devrimin İran’da olması için gereken koşullar olgunlaştırılmakta. Bu hassas dönemde de İran’ın Türkiye ile ilişkilerini gözden geçirmesinde, işbirliği ve dostluğa önem vermesinde yarar vardır.


Ve Rusya… Sahnedeki asıl oyuncu.

Rusya için ilk söylenecek şey, ülkemizde yeterince Rusya uzmanının olmaması. Evvel-emirde bu açığımızı kapatmamız gerek. Rusya üzerinde bir SWOT Analizi yapılmalı. Ortak çıkarlarımız, ayrışan stratejilerimiz belirlenmeli. Belki de Türk ve Rus düşünce kuruluşları yapmalı bütüncül bir çalışmayı.

Bilindiği gibi büyük imparatorluklardan Osmanlı, Almanya ve Avusturya büyük felaketlerle bir anda çökmüştü. İngiltere, Fransa ve Rusya ise yumuşak inişle yavaş yavaş gerilemedeler. Bu iniş İbn-i Haldun’un, Prof. Paul Kennedy’nin öngörülerinin devamı.

Türkiye ise silkinmiş, Yükselen Güç. Rusya’ya bunu anlatabilmek gerek. Yalın İdlib değil, tüm ilişkilerimizi bütüncül bir strateji içinde anlatabilmek gerek Rusya’ya. Kısaca Rusya’nın stratejik aklına hitap etmek gerek.

Bir özel gözlem; Rus tarihine baktığımızda bu Devlet’in çok pratik; vakum, yani boşluk gördüğü yere hemen dalıverme vasfıdır. Rusya karşısında gaflet felakettir.

Rusya, tarihinde daima kaba güç kullanmış, yumuşak ve akıllı güç (Soft Power - Smart Power) kullanma kabiliyetini henüz geliştirememiş bir ülke. Türkiye’nin PKK’yı ezerken Diyarbakır halkını nasıl hassasiyetle koruduğunu hatırlayalım, bir de Rusya’nın Grozni’yi yerle bir etmesini, Afganistan ve Suriye’de sivilleri fütursuzca taramasını düşünelim. Rusya’nın Suriye’de insanı, ezilmesi gereken böcek gibi gören katliamını başka bir ülke yapsa Lahey Adalet Divanı’nda yargılanırdı. Ama Rusya “insan“ı ve küresel meşruiyeti umursamıyor. Rusya için bu tarihi trend ciddi bir handikap.

Küresel köyde en değerli kavram “Meşruiyet“. ABD İkinci Dünya savaşı ile 11 Eylül 2001 saldırısı arası dönemde çok değer verdiği meşruiyet konusunda artık havlu atmış görünüyor. Meşruiyetin üç safhası vardır. “Sevsinler“, “Saysınlar“, ve nihayet çaresizlik anı; “Korksunlar“. 1950’lerin sevilen Amerika’sı artık dünyayı korkutarak meşruiyet arıyor. Rusya ise hiçbir zaman bilmedi bu kavramları. O nedenle sırtını dayayacağı hiçbir ülke yok. Balkanlar esaretten kurtulur kurtulmaz NATO’ya katıldı. Orta Asya Çin’den medet umuyor. Osmanlı torunları iyi bilir. Yaralı aslana saldıran, ondan hıncını almak isteyen çok olur.


Demokrasi açısından...

Türkiye’nin 1876’dan beri çabaladığını, Rusya’nın ise henüz emekleme çağında bulunduğunu, Putin sonrasının karanlık olduğunu bilelim. Ekonomik hayat ise hammadde ihracına bağımlı ve Özal öncesi Türkiye gibi girişimciliğin yetersiz olduğu bir noktada. En tehlikeli sorunlardan biri ise mafyalaşma ve bürokratik yozlaşma. Hâsılı Rusya ciddi sorunları olan inişteki bir dev.


İdlib özelinde…

Rusya hâlâ yorulmadı mı?
Rusya’nın İdlib sorununun devamında ne çıkarı olabilir? Ne alıyorum, karşılığında bana maliyeti ne? Sorularını sorma noktasına gelmediği anlaşılıyor.
Suriye’ye vefa borcu?
Suriye’deki üsler?
Savaş sonrası ekonomik çıkarlar?
Dış politikada vefaya yer yoktur. ABD, Kore’deki silah arkadaşı Türkiye’yi vuran PYD’ye yardımı kestiğinde ABD Generalleri “silah arkadaşlarımıza ihanet ettik“ dediler. Türkleri değil, PKK’yı kastettiler. Uluslararası orman yasasının acı gerçeği bu. Günü geldiğinde Rusya da Esed’i rahatça harcayabilir. Özellikle Sünni bir iktidarla karşılaştığında politikasını kesinlikle değiştirecektir.

Üsler, “sıcak denize inme“ Rus kızıl elmasının unsurlarıdır. Sayın Erdoğan Rusya’ya “eğer istediğin Suriye’de iki üç üs ise biz sorun etmeyiz“ mesajını verdi. Keza savaş sonrası kalkınma döneminde Suriye’de Türk Rus ekonomik işbirliği de düşünülebilir, Rusya’nın ekonomik endişeleri karşılanabilir. Suriye Türk ekonomisinin uzantısıdır, kim ne derse desin savaş sonrası kalkınma döneminde baş ekonomik aktör Türkiye olacaktır, bu alanda da Türkiye ile işbirliği Rusya’nın lehine olacaktır.

İdlib özelinde son nokta Rusya’nın 34 askerimizi vurarak Türkiye’yi caydırma, onun iradesini ölçme hamlesi olmuş, köşeye sıkışan Türkiye ise yeni nesil drone savaşları ile umulmadık irade koymuş ve Rusya, Türkiye’nin İdlib’de Suriye ordusunu darmadağın etmesine ses çıkarmamıştır.
İdlib’de Rusya’nın elinde kalan son koz, teröristlerdir iddiasıdır. Onların kendisine ve İdlib dışına zarar verme ihtimalidir. ABD HTŞ ile yakınlaşır, diğer terör grupları için de DAEŞ’in eritilmesi gibi yöntemler bulunursa bu bahane de savuşturulabilir.

Bu vesile ile Putin hakkında Rand Corp raporundan bahsetmekte yarar vardır. Rapor Putin’in taktisyen olduğunu, stratejide yetersiz kaldığını söylüyor. Putin’in stratejide savrulduğunun bir önemli göstergesi de Libya’da Hafter’e bel bağlamasıdır. Hafter’i destekleyenler ABD uydusu Körfez ülkeleri ve Mısır’dır. Hafter’in kendisi Amerikan ajanıdır. Rusya’nın böyle bir gerçeklik içinde Hafter safında yer alarak Libya’nın geleceğinde kendisine çıkar hayal etmesi akla yatkın değildir.

Bunlardan Rusya’yı kötüleme niyeti veya hemen batacağı iddiasını sürmek değil amaç. Rusya’nın önündeki handikapları görüp Türkiye ile dostluğu stratejik bir prensip, hedef olarak saptamasına yardımcı olmak. Türkiye Batı dünyasının kendisine dost olmadığını biliyor. Cumhurbaşkanı’na suikast düzenleyen, Meclis’i bombalayan ajanları misafir eden ABD’den beklentisi yok. Keza Fetöcüleri, PKK’yı koruyup kollayan Avrupalılardan da dostluk beklemiyor. Saf sanıp kandırıcı dostluk gösterisinde bulunanlar komik duruma düşüyorlar. Türkiye ne Rusya, ne de Batı ile duygusal ilişki kurabilir, birini ötekine tercih eder.

Şuna her Türk iman etmelidir: Atatürk’ün kurduğu Cumhuriyet yükselme çağındadır.
Yükselme çağındaki devletler mevcut statükoyu, güç dengelerini bozar, bozulan statükonun yerine kendilerinin de yeni güç olarak katılacağı yeni bir düzen için hamle yaparlar. Kurulu düzen bu hamleye tabii bir tepki verir, yükselen güce çelme takmaya çalışır. Başarılı olursa geleni etkisiz hâle getirir, olamazsa onu yeni güç olarak tanır.

Rusya yükselen Türkiye’nin çelme ile durdurulup durdurulamayacağını, Türkiye’yi güçlü bir dost olarak yanında görmek isteyip istemeyeceğini stratejik olarak düşünme noktasındadır. Bu soruya yanıt bulduğunda Türkiye ile İdlib sorununu çok daha sağlıklı ve çabuk çözümleyebilecektir.
Bu içerik Marka Belgesi altında telif hakları ile korunmaktadır. Kaynak gösterilmesi, bağlantı verilmesi ve (varsa) müellifinin/yazarının adı ile unvanının aynı şekilde belirtilmesi şartı ile kısmen alıntı yapılabilir. Bu şartlar yerine getirildiğinde ayrıca izin almaya gerek yoktur. Ancak içeriğin tamamı kullanılacaksa TASAM’dan kesinlikle yazılı izin alınması gerekmektedir.

Alanlar

Kıtalar ( 5 Alan )
Aksiyon
 İçerik ( 2712 ) Etkinlik ( 222 )
Alanlar
Afrika 77 641
Asya 98 1079
Avrupa 22 637
Latin Amerika ve Karayipler 16 67
Kuzey Amerika 9 288
Bölgeler ( 4 Alan )
Aksiyon
 İçerik ( 1381 ) Etkinlik ( 53 )
Alanlar
Balkanlar 24 293
Orta Doğu 23 608
Karadeniz Kafkas 3 296
Akdeniz 3 184
Kimlik Alanları ( 2 Alan )
Aksiyon
 İçerik ( 1292 ) Etkinlik ( 77 )
Alanlar
İslam Dünyası 58 781
Türk Dünyası 19 511
Türkiye ( 1 Alan )
Aksiyon
 İçerik ( 2043 ) Etkinlik ( 82 )
Alanlar
Türkiye 82 2043

Öncelikle iki hususa değineceğim. İlki; “Türklerin denizci olmadığı” ifadesine ilişkindir, bunun Türkleri aşağılayıcı bir ifade olduğunu ve tarihi bilmemekten kaynaklandığını belirtmek isterim. Diğeri ise Mavi Vatan’ın haritasını nasıl çizdiğime ilişkindir. ;

İran coğrafyası uzun yıllardır insanlığın yerleştiği bir bölge olmaktadır. Konum itibariyle Anadolu, Mezopotamya, Kafkasya ve Orta Asya gibi kadim bölgelerin kesişim noktasıdır. Persler ilk olarak Asur kaynaklarında yer almaktaydılar. Yapılan incelemeler ve çalışmalar sonucunda varılan kanıya göre İ...;

Savaşın başlamasından bir yıl geçtikten sonra, Rusya'nın neden galip gelmediği, hem ABD dış politikasında hem de daha geniş anlamda uluslararası güvenlikte en önemli sorulardan biri haline geldi. Cevabın birçok bileşeni var. ;

İnsanoğlunun doğal yaşam ortamı karalardır. Ancak, dünyanın büyük kısmı denizlerle kaplı olup deniz insanoğluna refah, zenginlik ve güç getirecek özelliklere sahiptir. Bu açıdan bakıldığında insan toplulukları, doğal olarak, sosyolojik gelişmelerinin her aşamasında evvela doğal yaşam ortamları olan ...;

Ukrayna’da Rusya’nın yakın zamanda büyük bir saldırı gerçekleştireceği haberlerinden ABD’nin Ukrayna’yı son ana kadar destekleyeceğini deklare etmesine kadar karmaşık ve belirsiz bir durum söz konusu. Rusya ile “sınırsız dostluğu“ bulunan Çin ise bu karmaşık durum karşısında pozisyon belirlemeye çal...;

Geçen hafta Cuma günü (10 Mart 2023) Suudi Arabistan ve İran arasında yeni bir anlaşma imzalandı. Buna yeni bir “Kutsal Cuma“ anlaşması denebilir mi? İki ülke arasındaki en büyük fayın mezhep farkının siyasileştirilmesinden kaynaklandığı düşünülür ve mezhep anlaşmazlığının arkasına gizlenen bölgesel...;

Çağımızda, ülkeler arasındaki ilişkilerde konjonktüre bağlı olarak meydana gelen değişimler sonucunda, klasik diplomasi yöntemlerinin yanında yeni kavramlar da ortaya çıkmıştır. Diğer ülke yönetimlerini ve uluslararası örgütleri etkilemek hedefiyle birlikte, yabancı kamuoyunu da etkilemek ihtiyacı d...;

TASAM Staj Programı; katılımcıların akademik çalışma yetkinliği kazanmasına destek olarak kaynaklara ulaşma, bilgi toplama ve iletişim gibi konularda mevcut yetenek ve özelliklerini geliştirmelerini amaçlamaktadır. TASAM’ın mevcut çalışma alanları kapsamında değerlendirilecek stajyerlerin, bu alanla...;

5. Denizcilik ve Deniz Güvenliği Forumu

  • 23 Kas 2023 - 24 Kas 2023
  • İstanbul - Türkiye

2. İstanbul Siber-Güvenlik Forumu

  • 23 Kas 2023 - 24 Kas 2023
  • İstanbul - Türkiye

7. Türkiye - Körfez Savunma ve Güvenlik Forumu

  • 23 Kas 2023 - 24 Kas 2023
  • İstanbul - Türkiye

6. Türkiye - Afrika Savunma Güvenlik ve Uzay Forumu

  • 23 Kas 2023 - 24 Kas 2023
  • İstanbul - Türkiye

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in hazırladığı “ABD Hegemonyasına Meydan Okuyan Çin’in Zorlu Virajı; Güney Çin Denizi” isimli stratejik raporu yayımladı.

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in hazırladığı “Küresel Rekabet Penceresinden Pasifik Adaları” isimli stratejik raporu yayımladı.

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in uzun araştırmalar sonunda hazırladığı “TEKNOLOJİK ÜRETİMDE BAĞIMSIZLIK SORUNU; NTE'LER VE ÇİPLER ÜZERİNDE KÜRESEL REKABET” isimli stratejik raporu yayımladı

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in hazırladığı “Sri Lanka’nın Çöküşüne Küresel Siyaset Çerçevesinden Bir Bakış” isimli stratejik raporu yayımladı.

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in hazırladığı “Çin-Japon Anlaşmazlığında Doğu Çin Denizi Derinlerdeki Travmalar” isimli stratejik raporu yayımladı.

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in uzun araştırmalar sonunda hazırladığı “MYANMAR; Büyük Oyunun Doğu Sahnesi” isimli stratejik raporu yayımladı

İngiltere’nin II. Dünya Savaşı sonrasında Hint Altkıtası’ndan çekilmek zorunda kalması sonucunda, 1947 yılında, din temelli ayrışma zemininde kurulan Hindistan ve Pakistan, İngiltere’nin bu coğrafyadaki iki asırlık idaresinin bütün mirasını paylaştığı gibi bıraktığı sorunlu alanları da üstlenmek dur...

Devlet geleneğimizde yüksek emsalleri bulunan Meritokrasi’nin tarifi; toplumda bireylerin bilgi, bilgelik, beceri, çalışkanlık, analitik düşünce gibi yetenekleri ölçüsünde rol almalarıdır. Meritokrasi din, dil, ırk, yaş, cinsiyet gibi özelliklere bakmaksızın herkese fırsat eşitliği sunar ve başarıyı...