“At binenin, kılıç kuşananın“ deyimini, herhalde “ Dünya hayal kurabilenin, teknoloji kullananın“ veya “teknoloji kullananın, dünya yaratıcı zekanın“ diye çağa uyarlamak uygun olur. Neden mi? Bir kere, artık kılıç kuşanıp kafa kesenler, ata binmiyor ve bunu yeni bir şey yaratmak için değil de, vahşice imha ve kendinden olmayanın itlafı için yapıyor. Sonra, din ve Allah adına kanlı cinayetler işleyenler de teknoloji kullanıyor. Ama bunu yaparken insanlığa bir artı değer kazandırmıyor, sadece ve sadece korku, tedhiş ve nefret tohumları ekiyor. Ektiğini de kolay biçiyor. Kan, kanı, nefret nefreti tavşan yavrularmışçasına üretiyor. Bu maalesef Alibaba’nın toprakları olan Orta Doğu’da cereyan ederken.Yaratıcı zekâ bakın başka yerlerde ne işlerle meşgul oluyor.
Alibaba’nın Ağına Takılan bir Teknoloji
Orta Doğu’da insan kılığına girmiş azrail ordusunun mensupları, çocukken hiç masal dinledi mi bilemem. Ama Çin’de çocukken halim, selim Alibaba’nın haramilerle serüvenini dinleyip etkilenen bir Çinli, çağın iletişim gücü internet ile dünyayı, Alibaba’nın ismini kulanarak kuşatmayı başarıyor. Dünyada hemen herkesin bildiği bir masal kahramanı muazzam bir iletişim ağı ile kârlı bir iş haline geliyor.
İşte Size Çağdaş bir Masal
İşin başında, masallarla beslenmiş bir hayal gücü, zekâ ve yıkmak-yok etmek değil, yaratma ve kazanma azmi var. Kuruluş hikayesi ise oldukça neşeli. Bir genç adam bir gün bir kafede otururken, birden garson kıza, "Alibaba nedir biliyor musun?" diye soruyor. Aldığı cevap sıradan. Garson kız “Alibaba ve Kırk Haramileri“ biliyor.Neşeli genç adam, durup dururken aklına gelen bu soruyu sorduğu herkesin egzotik Orta Doğu masalını bildiğini farkediyor. İşte, çok bilindik bir masalın dünyaya mal olacak bir işe dönüşümü böylece başlıyor. Genç adam bir Çin’li. Mekan Hangzou. Yıl 1999, aylardan Nisan. Kuzey yarım kürede bahar başlamış.
Ama bu Başka bir Bahar.
1989 yılının Haziran ayında Tianenmen meydanında olanları, dünya 1999 da henüz unutmamıştı. Dünya’daki Çin İmajı hala pek kötüydü. Kendi öz insanına karşı bu kadar acımasız olan bir ülke, yarın öbür gün önce bölgesine, sonra da dünyanın geri kalanına karşı ciddi bir potansiyel tehdit olabilirdi.
İşin doğrusu devasa ölçülerdeki Çin, eğitim ve teknolojiye, ticaret ve yatırıma dev adımlarla yürümek yetenek ve kararlılığındaydı. Nitekim 1999'da, her şeyi yaparken bir de pek te önemsenmeyen bir e-ticaret şirketi kuran bir Çin’li o tarihte, Çin’in çağrıştırdığı tehlikeler nedeni ile pek dikkat çekmedi. Şirketin adı bilindik bir şeydi. Alibaba, kulağa hoş geliyordu. Heves de tanıdıkdı. Çünkü bu işi zaten artık çoluk çocuk yapıyordu. Kalantor iş adamları değil. Bu nedenle Jack Ma ve Johnathan Lu’nun, ana vatanlarının dev adımlarına uyum yapacağını kimse düşünmedi. Oysa Alibaba 2014'e gelindiğinde, dünyanın bilindik 40, bilinmedik yüzlerce haramisi ile boy ölçüşecek hale geliverdi.
Herşeyin, Her zaman Kolayca Bulunabildiği Sanal bir AVM
Evet Alibaba grubu, şimdi büyük ölçüde Çin’de iş yapan, ama kollarını hızla dünyaya uzatarak, 22.000 çalışanı ile işlem hacmini 170 milyar, piyasa değerini de 200 milyar Dolar’a çıkarmış durumda. Sadece 2013 de 7.5 milyar Dolar gelir beyan etmiş. Bünyesinde bulunan 11 alt şirketin hisseleri artık dünya borsalarında at oynatmaya başlayacak.
Alibaba özel bir şirket ve Çin hükümeti çalışmasına hiç müdahale etmiyor. Çünkü bu şirket ayrıca 2008 yılından itibaren Araştırma ve Geliştirme işinde. İğneden ipliğe, saç fırçasından hayvan yemine her şeyi almanın mümkün olduğu bir internet sitesi var Alibaba’nın.Yanlız dikkat edelim on-line faaliyetleri arasında uranyum ve köpek balığı yüzgeci satışları da var. Bu ikisinden biri, nükleer zenginleştirme, diğeri ise taşıdığı doğayı koruyamama riski ve afrodizyak özellikleri nedeni ile bir hayli işgilli.
Parmak Isırtan bir Girişim
Açıkçası şimdi hemen olmasa bile, pek yakında, hem satışları, hem de alıcıları ile birlikte istihbarat örgütlerinin dikkatine ve özel ilgisine mazhar olacak bir şirket. Gri alanlara girilince, kim Alibaba, kim harami anlamak pek kolay olmayabilir. Ama halen 40 ve fazlası haraminin kol gezdiği dünyada, Alibaba olabildiğince açık, şeffah ve temiz şimdilik.
Ancak asıl mesele şu ki, bu şekilde büyümeye ve yayılmaya devam ederse, küresel ekonominin “Alibaba’nın çiftliği“ olması ihtimali pek de o kadar düşük olmayabilir. Tabii helâl olsun Jack Ma’ya. Bilindik bir masalı bir hizmet efsanesine dönüştürdü. Aynen bizim bilindik simiti salonda satışa sokan “Simit Sarayı“nın mucidi gibi ama tabii daha hızla.
