Savaş Ekonomisi Çarklarını Döndüren Dünya Düzeni

Makale

Yüzünüzü hangi yöne dönseniz savaş ve çatışma var. Genzimize dokunan barut ve kan kokusu, yüreğimizi yakan kayıpların acısı. Orta Doğu, Asya, Ukrayna, Latin Amerika ve Afrika’da hep insan, mekân, tarih ve çevre telefatı, hep aynı katliam, soykırım girişimleri veya iddiaları - "Dünya Silah Sanayiinde Egemen Güçler" - "Sekiz “Küçük Silah İhracatçısı” ve Alıcıları" - Ve İki Dev ...

Yüzünüzü hangi yöne dönseniz savaş ve çatışma var. Genzimize dokunan barut ve kan kokusu, yüreğimizi yakan kayıpların acısı. Orta Doğu, Asya, Ukrayna, Latin Amerika ve Afrika’da hep insan, mekân, tarih ve çevre telefatı, hep aynı katliam, soykırım girişimleri veya iddiaları… 2020’ye hızla yaklaşırken, insanların bitmek tükenmez uzlaşmazlıkları, siyasi kadroların doymak bilmez iktidar hırsları, dünya gündemini kana bulamaya devam ediyor. Güç savaşlarının artık büyük ölçüde vekâletle yürütüldüğü günümüzde, büyük güçler, kendi çocuklarının kanının bir damlasını bile akıtmak istemezken, yerlerine savaşma yetkisi verdikleri ülkelerin, genç kanlarını akıtma konusunda ne kadar umursamaz! İşte acıların sınır ötesi bir harekâtla bir kez daha kapımızı çaldığı şu yaprak dökümü mevsiminde, bunun yanıtını kısmen, kan kusan silahları üreten ülkelerde, bu ülkelerin ekonomik çarklarını yağlayıp, döndüren silah sanayiinde ve bu sanayi dallarını dünyaya pazarlama yarışında bulunan siyasi yüzlerde göstermek istiyorum.


Dünya Silah Sanayiinde Egemen Güçler

Bilinmedik bir liste değil. Araştırma, geliştirme ve teknolojinin çok ileri düzeyde olduğu ülkelerin silah ve savunma sanayi dalları için geliştirilmiş olan teknoloji, yöntem ve süreçlerin çoğu, sağlık, tarım, ulaştırma ve enerji gibi kritik alanlarda da kullanılıyor. Biyolojik ve kimyevi silahlar da yine aynı geniş spektruma sahip. Bunun için de makbul. Bu bağlamda, 2018 yılında listenin başından başlayacak olursak ABD savunma sanayii, 10,5 milyar dolar gibi “mütevazı“ bir ihracat ile başı çekerken, Rusya (6,4 milyar dolar), Fransa (1,76 milyar dolar), Almanya (1,27 milyar dolar), İspanya (1,18 milyar dolar), Güney Kore (1,08 milyar dolar), Çin (1,04 milyar dolar), Birleşik Krallık (741 milyon dolar), İsrail (707 milyon dolar) ve nihayet İtalya (611 milyon dolar) ile listeyi tamamlıyor.

İlk onluk liste dışında kalan Norveç ve İsveç gibi ülkeler, yükselen seslerini, Oslo gibi genellikle ön ayak oldukları ulvi barış süreçlerinden sonra duyuruyor. Böylece, her barış havariliğinin arkasında da uzak diyarlara silah ve savunma sistemi ihraç etme misyonunun olduğunu düşündürüyor. Listede bulunan çoğu ülke NATO ittifakının üyesi olduğu için, NATO silah sistemi ile uyumlu bir havuz var. Havuzun dışındaki ülkeler ise diğerleri bir teknoloji ve piyasa rekabetinde.


Sekiz “Küçük Silah İhracatçısı“ ve Alıcıları

1. İtalya’nın silah ihracatçıları 2018 yılında büyük ölçüde, ortak program (Joint) ürünleri satışı yapmış. Eurofighter Typhoon, Joint Strike Fighter (JSF), FREMM, and Horizon-class frigates bunların başında geliyor. En büyük İtalyan savunma araçları üreticileri ise Leonardo, Fincantieri‎, MBDA, Elettronica, Beretta, ve Iveco Savunma Araçları. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Türkiye, Cezayir ve İsrail, İtalyan savunma sanayiinin en büyük alıcıları.

2. İsrail, UAV füzeleri, zırhlı araç, mühimmat ve hava savunma sistemleri satıcısı. Alıcıları ise, Hindistan, Azerbaycan ve Vietnam. Elbit, Rafael, Israel Aerospace Sanayileri (IAI), IMI Sistemleri ve Israel Silah sanayi, ise bu küçük ülkenin yüksek teknoloji donanımlı gözbebekleri.

3. Savunma ve silah sanayi denilince, Birleşik Krallık kaçın kur’ası! Suudi Arabistan, Hindistan, Endonezya, ABD, Umman, Çin, Katar, Brezilya, Güney Kore ve Japonya son beş yılda Birleşik Krallık savunma sanayiinin en büyük ithalatçıları. 2018 yılında genellikle savaş uçağı, gemi ve füze ihraç etmiş. BAE Systems, Rolls-Royce Holdings, Babcock International, Qinetiq, Kelvin Hughes, GKN Aerospace Services, BMT Savunma Sistemleri ve MBDA BK’nın en büyük savunma sanayi devleri.

4. Çin, eskiden çevresinde bulunan Kuzey Kore gibi bir kaç ülke ile, Afrika, Latin Amerika gibi ülkelere veya bu ülkelerdeki ayrılıkçı akımlara silah sanayi ürünleri satardı. Şimdi her yerde artık, özellikle Orta Doğu’da. OBOR katarları sağolsun, silah götürüp getirmek, Tek Kuşak-Tek Yol sayesinde pek kolay olmalı. Pakistan, Bangladeş ve Cezayir alıcı listelerinin başında. JF-17 Thunder/FC-1 savaş uçakları, CH-3 UAVs ve C-802 gemi füzesavarları son beş yılda en çok alıcı bulan ürünler olmuş. Çin savunma ve silah sanayii hâlâ devletin elinde. Çin Hava Sanayi şirketi (AVIC), Çin Kuzey Sanayii Grubu Şirketi (NORINCO), Çin Gemicilik Şirketi (CSSC) ve yine Çin Gemi İnşa Sanayii Şirketi başlıca ihracatçıları.

5. Güney Kore, hani o Türkiye ile 1960’lı yıllarda ilk kalkınma hamlesini başlatan ülke, 2014 -2018 arasında en büyük alıcı pazarları, Irak ve Türkiye’de bulmuş. T-50 Golden Eagle trainer/savaş uçakları, KT-1 Woong Bee trainer, and K-9 Thunder, kendini ateşleyen silah sistemleri, Güney Kore Savunma ihracatının gözbebekleri. Kore Havacılık ve Uzay Sanayii (KAI), Huta Stalowa Wola (HSW), Hyundai Rotem, Daewoo Gemi İnşaa ve Denizcilik Mühendisliği (DSME), Hyundai Ağır Sanayii (HHI) en büyük Güney Kore ihracatçı firmaları.

6. İspanya Avrupa’nın üçüncü, dünyanın beşinci en büyük silah satıcısı olarak, savaş uçağı, gemi ve detektör sistemleri yanısıra C-295 and A-330 MRTT savaş uçakları gibi zırhlı araçlar, Hobart-sınıfıs destroyerler ve Ajax (Scout-SV) ları, Avustralya, Türkiye, Suudi Arabistan, BAE, Malezya ve Mısır’a son beş yıl içinde ihraç etmiş. Navantia, General Dynamics European Land Systems, Indra Sistemas (Indra), and Sociedad Anonima De Electrónica Submarina (SAES) en büyük ihraçatçıları.

7. Almanya, zırhlı araç, deniz platformları, OPV-80 etrol tankerleri, Tip-214 denizaltılar, Leopard muharebe tankları ve (MBTs) ve MTU diesel motorlarını son beş yıl içinde Asya, Okyanusya, Avrupa ve Orta Doğu’ya ihraç etmiş. Alman Deniz Grubu(GNG), Lürssen, ThyssenKrupp Marine Systems, Krauss-Maffei Wegmann (KMW), Rheinmetall ve Diehl Savunma en büyük ihracatçı firmaları.

8. Fransa bir zırhlı araç, savaş uçağı ve savaş gemisi ihracatçısı. Ülkenin başta gelen savunma sanayii dalları, Rafale fighter jet, NH-90 helicopter, Gowind-2500 firkateyn, MILAN anti-tank füze ve MICA SAM sistemi olup Fransa, son beş yıl içinde 78 ülkeye ihracatta bulunmuş. Mısır, Türkiye, Hindistan ve Suudi Arabistan en büyük alıcıları. Fransız savunma sanayii, yerli imalat gruplarının desteğinde olup, bunlar Airbus, Safran, Thales, Eurocopter, Dassault Aviation, Constructions Mécaniques de Normandie (CNM), DCNS, Nexter Systems veArquus.


Ve İki Dev

Dünyanın ikinci büyük savunma sistemi ve silah satıcısı Rusya desem elbette hayret etmezsiniz. Sadece 2018 yılında, 6,4 milyar dolarlık silah ihraç etmiş. Hindistan, Çin, Cezayir ve Venezulela en büyük ithalatçıları. Suriye nerede derseniz, o da Rusya’nın 48 ithalatçısı arasında ama Rusya Suriye’ye daha çok silah ve savunma sistemi hibe ediyor. Rusya bunlara, Su-30MK fighter, T-90S tankları, Mi-17 helicopterleri ve BMP-3 IFV ler ihraç etmiş. JSC PO Sevmash, Almaz-Antey, Sukhoi, Uralvagonzavod, Antonov, and MiG Uçak Şirketi, Rusya savunma sanayiinin baş aktörleri. Rusya’nın doğrudan ve dolaylı olarak müdahil olduğu çatışmaları bir düşünün.

Ve nihayet sıra geldi o “America First“e. ABD hakikaten savunma sanayii teknoloji yarışının önderi ve silah ihracatı birincisi. Zaten 2018 yılında 10,5 milyar dolarlık ihracat ile başı çekmiş. Aynı yıl ayrıca 55,6 milyar dolarlık Yabancı Askeri Sözleşme(FMC) imzalayarak, müttefiklere ihracatını güvence altına almış. Savaş uçakları, helicopterler, insansız hava araçları (UAVs), tank savar füzeleri, gemi silah sistemleri ve füzeleri, detektörler, makine ve yönlendirilmiş sislah sistemleri(GWS) weapon sistemleri başlıca ihraç ürünleri. Boeing, Lockheed Martin Corporation, Northrop Grumman Corporation, Raytheon Company ve General Dynamics Şirketi en büyük ihracatçılar.

Liste gösteriyor ki, ABD için en büyük savunma sistemi ve silah ithalatçısı Suudi Arabistan. Ayrıca, tüm NATO üyeleri, İran hariç tüm körfez ülkeleri, doğu ve batı Asya ABD’nin silah sanayi için nihai pazar. Ya Türkiye? 2008-2018 arasında 3,82 milyar dolarlık ithalatı, tüm savunma sanayi ithalatının % 45,8’ini oluşturmuş. 2018 yılında Türkiye’nin ABD’den yaptığı ithalat ise 293 milyon dolar değeri ile yine toplam savunma sistemi ithalatının % 42,8’i. 2014-2018 arasında Türkiye’ye en fazla silah satan ülkeler sırası ile ABD, İspanya, İtalya olmuş. İşte size Türkiye’ye yaptırım tehdidi yapan ilk üçlü. ve “(çıktığım yere) gir-evladının kanını dök, sonra dur dediğim yerde dur, yoksa önce silah satmam ve sonra neler neler yaparım“ın gerisindeki mantık. Ya ticaret hacmini 100 milyar dolara çıkarma niyeti gösterip, sonra bunu iptal tehdidi de neyin nesi?
Bu içerik Marka Belgesi altında telif hakları ile korunmaktadır. Kaynak gösterilmesi, bağlantı verilmesi ve (varsa) müellifinin/yazarının adı ile unvanının aynı şekilde belirtilmesi şartı ile kısmen alıntı yapılabilir. Bu şartlar yerine getirildiğinde ayrıca izin almaya gerek yoktur. Ancak içeriğin tamamı kullanılacaksa TASAM’dan kesinlikle yazılı izin alınması gerekmektedir.

Alanlar

Kıtalar ( 5 Alan )
Aksiyon
 İçerik ( 2716 ) Etkinlik ( 222 )
Alanlar
Afrika 77 641
Asya 98 1082
Avrupa 22 638
Latin Amerika ve Karayipler 16 67
Kuzey Amerika 9 288
Bölgeler ( 4 Alan )
Aksiyon
 İçerik ( 1381 ) Etkinlik ( 53 )
Alanlar
Balkanlar 24 293
Orta Doğu 23 608
Karadeniz Kafkas 3 296
Akdeniz 3 184
Kimlik Alanları ( 2 Alan )
Aksiyon
 İçerik ( 1292 ) Etkinlik ( 77 )
Alanlar
İslam Dünyası 58 781
Türk Dünyası 19 511
Türkiye ( 1 Alan )
Aksiyon
 İçerik ( 2043 ) Etkinlik ( 82 )
Alanlar
Türkiye 82 2043

Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nin küresel hegemonyasını koruma refleksiyle hayata geçirdiği yeni Soğuk Savaş için “Önleyici Soğuk Savaş” tanımını yaptığım ve ABD’yi bu stratejiye iten gelişmeleri aktardığım kitabı 30 Aralık 2022’de Scala Yayıncılık vasıtasıyla yayımladık. ;

Kırgızistan ve Türkiye eski tarihlerden itibaren kültürel bir bağla bağlanmıştır. Türkiye - Kırgızistan arasındaki dinamik ilişkiler sadece ülkelerin arasında değil, halkların arasında da bulunmaktadır. Bu durum ekonomik, sosyal, uluslararası ve özellikle ise askerî alanda işbirliği yapmak isteğinde...;

Son yıllarda Çin, ekonomik ve askeri gücüyle dünya sahnesinde giderek daha iddialı hale geldi. Çin, kendisini küresel meseleleri şekillendirmede daha büyük bir rolü hak eden yükselen bir güç olarak görüyor. Aynı zamanda Çin, ABD ve diğer Batılı güçlerin etkisine karşı temkinli davranıyor ve uluslara...;

Göç, bireylerin toplu veya bireysel olarak siyasi ve ekonomik sıkıntılar sebebiyle bulundukları ülkeden zorunlu veya gönüllü bir şekilde ayrılmaları durumudur. Göçmenler iltica ettikleri ülkelerde ekonomik, siyasi, toplumsal ve kültürel değişiklikler yaratmaktadır. Bu değişiklikler göçmenlerin bir t...;

Çin başkanı Xi Jinping’in 22 Mart’ta Moskova’ya yaptığı 3 günlük ziyaret, Batıya karşı bir başkaldırı ve Putin’e büyük bir destek olarak algılandı. Çin uluslararası siyaset sahnesinden dışlanan Rusya’dan ne bekliyor? Beklediğini alınca ne yapar?;

Öncelikle iki hususa değineceğim. İlki; “Türklerin denizci olmadığı” ifadesine ilişkindir, bunun Türkleri aşağılayıcı bir ifade olduğunu ve tarihi bilmemekten kaynaklandığını belirtmek isterim. Diğeri ise Mavi Vatan’ın haritasını nasıl çizdiğime ilişkindir. ;

İran coğrafyası uzun yıllardır insanlığın yerleştiği bir bölge olmaktadır. Konum itibariyle Anadolu, Mezopotamya, Kafkasya ve Orta Asya gibi kadim bölgelerin kesişim noktasıdır. Persler ilk olarak Asur kaynaklarında yer almaktaydılar. Yapılan incelemeler ve çalışmalar sonucunda varılan kanıya göre İ...;

Savaşın başlamasından bir yıl geçtikten sonra, Rusya'nın neden galip gelmediği, hem ABD dış politikasında hem de daha geniş anlamda uluslararası güvenlikte en önemli sorulardan biri haline geldi. Cevabın birçok bileşeni var. ;

5. Denizcilik ve Deniz Güvenliği Forumu

  • 23 Kas 2023 - 24 Kas 2023
  • İstanbul - Türkiye

2. İstanbul Siber-Güvenlik Forumu

  • 23 Kas 2023 - 24 Kas 2023
  • İstanbul - Türkiye

7. Türkiye - Körfez Savunma ve Güvenlik Forumu

  • 23 Kas 2023 - 24 Kas 2023
  • İstanbul - Türkiye

6. Türkiye - Afrika Savunma Güvenlik ve Uzay Forumu

  • 23 Kas 2023 - 24 Kas 2023
  • İstanbul - Türkiye

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in hazırladığı “ABD Hegemonyasına Meydan Okuyan Çin’in Zorlu Virajı; Güney Çin Denizi” isimli stratejik raporu yayımladı.

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in hazırladığı “Küresel Rekabet Penceresinden Pasifik Adaları” isimli stratejik raporu yayımladı.

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in uzun araştırmalar sonunda hazırladığı “TEKNOLOJİK ÜRETİMDE BAĞIMSIZLIK SORUNU; NTE'LER VE ÇİPLER ÜZERİNDE KÜRESEL REKABET” isimli stratejik raporu yayımladı

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in hazırladığı “Sri Lanka’nın Çöküşüne Küresel Siyaset Çerçevesinden Bir Bakış” isimli stratejik raporu yayımladı.

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in hazırladığı “Çin-Japon Anlaşmazlığında Doğu Çin Denizi Derinlerdeki Travmalar” isimli stratejik raporu yayımladı.

Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi TASAM, Dr. Cengiz Topel MERMER’in uzun araştırmalar sonunda hazırladığı “MYANMAR; Büyük Oyunun Doğu Sahnesi” isimli stratejik raporu yayımladı

İngiltere’nin II. Dünya Savaşı sonrasında Hint Altkıtası’ndan çekilmek zorunda kalması sonucunda, 1947 yılında, din temelli ayrışma zemininde kurulan Hindistan ve Pakistan, İngiltere’nin bu coğrafyadaki iki asırlık idaresinin bütün mirasını paylaştığı gibi bıraktığı sorunlu alanları da üstlenmek dur...

Gündem 2063, Afrika'yı geleceğin küresel güç merkezine dönüştürecek yol haritası ve eylem planıdır. Kıtanın elli yıllık süreci kapsayan hedeflerine ulaşma niyetinin somut göstergesidir.