Çin Komünist Partisi 19. Ulusal Kongresi

Çin Komünist Partisi’nin (ÇKP), 18. ulusal Kongresinden itibaren elde ettiği kazanımlar hakkında ne düşünüyorsunuz? 18. ulusal Kongre’den sonraki Çin'in ekonomik, sosyal ve kültürel gelişimini nasıl değerlendiriyorsunuz? Başkan Xi Jinping'in yönetim tarzı hakkında yorumunuz nedir?

Xi Jinping’in yönetim tarzının en önemli getirilerinden biri yolsuzlukların ele alınmasıdır. Jinping, yolsuzluk davalarıyla ilgilenirken kararlı ve ciddi davrandı. Bu da ona popülerlik kazandırdı. 18. Kongre’nin öncesinde Çin’in ekonomik büyümesindeki ana odak noktası GSYİH’nın büyümesi olmuştu. Gerçekten de Çin yüksek ekonomik büyüme oranlarına ulaştı ama bu tamamen sorunsuz değildi. Sorunlu alanlardan biri, Başkan Xi Jinping'in çok iyi bir karşılık geliştirdiği yolsuzluk olmuştu.

Önceden hâkim olan “bazı yetkililerin liyakatından ötürü değil de yüksek kalkınma oranları sırasında devlet adına çalıştıklarından dolayı terfi ettirilme“ anlayışını değiştirdi. ÇKP, son beş yılda yolsuzluklarla uğraştı ve yerel yönetimler, kamu kurumları, devlet kuruluşları, finansal kurumlar ve üniversiteler teftiş edilip temizlendi. Sonuç olarak ÇKP, 40 binden fazla parti lideri ve kadroyu işletmelerde kısmi zamanlı “işlerden“ uzaklaştırdı. 200'den fazla bakan yardımcısı ile üst düzey yetkili ve yönetici soruşturma geçirdi.

Sözde "kaplanlar" veya büyük rüşvet davalarına karışanlar dışında, “sinekler“ veya parti tabanlı görevliler ile düşük mevkili memurlarda on yedi binden fazla rüşvet davası; tarım, kırsal alan ve çiftçiler ile ilgili arazi kapma, yıkım ve fon yönetimi gibi başlıca konularda ele alındı. Bunlar, olumlu görülmesi gereken, çok olumlu yönetim meseleleridir.

18. ÇKP ulusal Kongresinden bu yana, kalite ile sürdürülebilir kalkınma, yükselen yaşam standartları ve sosyal uyum konularında ilerleme görüldü. Seçilen yetkililer de buna göre belirleniyor. 2014'ten bu yana, ÇKP Merkez Komitesi'nin parti kadrolarına yoksul bölgelerde ve uzak yerlerde çalışma fırsatı sunma kararı, onlara daha fazla anlayış ve deneyim kazandırdı. Ayrıca ÇKP kendini çevre korumaya da adadı.

Başkan Xi Jinping, Çin’i daha iyi bir yer haline getirmek için “temiz su ve yemyeşil dağlar, ülkenin paha biçilmez varlıklarıdır " felsefesini ileri sürdü. Son beş yılda dünyanın ikinci büyük ekonomisi, bir zamanlar sürdürülemez gelişme nedeniyle kirlettiği çevreyi onarmaya çalışıyor. Chaobai Nehri çevresindeki gelişim bir örnek teşkil edebilir. Başkan Xi Jinping, vizyon sahibi ve güvenilir bir lider olarak harekete geçtiğinde Kuşak ve Yol Girişimi'ni açıkladı.

Bu, Çin'in yurtdışı stratejisini kökten değiştirdi ve Çin yoksul ulusların gözünde bir umut kaynağı oldu. Xi Jinping, Çin'in reformunda inisiyatif ve sorumluluk aldı. Muhtemelen bu, kültür devriminden sonraki ikinci en büyük risktir. Ekonomik büyümeyi %7'nin altına çekme kararı, küresel ekonomiye ayak uydurmak için yeni bir model benimsemenin sonucudur ve basit rakamlarda kalite yönetimi isteği esasen poitif vizyon miktarıdır. Bununla birlikte, Çin'in hala öngörülen seviyelerin üzerinde büyüdüğünü rahatça söyleyebiliriz.


18. ulusal Kongreden bu yana Çin'in diplomasisini nasıl görüyorsunuz? Küreselleşme ve küresel yönetişimde Çin'in rolü ve katkısı nasıl değerlendirilmeli?

Çin yumuşak güç geliştiriyor ve dünya çapındaki diplomatik girişimle uyum sağlıyor. Çin'in dünyada en güçlü devlet geleneğine sahip olduğu ve diplomasinin Çin’de uzmanlık alanı hâline geldiği belirtilmelidir. Çin'in sosyalist karakteri ve temsil ettiği ekonomik gelişim modeli alternatif arayanlar için önemli bir kaynak hâline gelmiştir. Çin, özellikle bu kaos ve küresel ekonomik kargaşa ortamında; küresel kurguda uyumlu bir toplum için yeni bir yol açmıştır. Fakat Çin’in kendi yönetim modelini geliştirmesi için reform politikasının sürdürülmesi gerekiyor.

Çin’in ekonomik büyüme modeli ve sosyal uyumu, küresel ekonomiye entegrasyon girişiminden anlaşılmalıdır. Çin’de hâlâ korumacı önlemler ve hükümetin müdahalesine rağmen, melez örgütlerin varlığı ve piyasa başarısızlığı sorunları devam ediyor. Bu, asimetrik enformasyondan kaynaklanan problemleri çözmeyi gerektiriyor. Menfaatlerini başarılı bir şekilde yükseltmek ve küresel ekonomik yapılarla uyum sağlamak için, artan şeffaflık ve yolsuzlukla mücadele mesuliyeti üzerinden yönetim reformlarını derinleştirmeye devam etmelidir. Bu, özellikle kurumsal modernizasyon aşaması ve sonrası için kaçınılamaz bir gereklilik hâline gelmiştir. Çin, küresel ölçekte etkin rekabet gücü üzerinden hareket eden güçlerle yarışıyor. Çin'in verimlilik rekabetine ayak uydurması için reform çabalarını tamamlaması gerekiyor.


Çin’in kalkınma biçimini nasıl buluyorsunuz? Fırsatlar, zorluklar ve beklentiler nelerdir?

Yakın zamana kadar Çin'in ekonomik kalkınması; yatırım stratejisi ve GSYİH büyüklüğü açısından değerlendirildi. Bugün, insani gelişme gibi yeni gelişim alanlarına değinmek pek mantıklı değil. Çin, hâlen daha kaliteli bir ekonomi ile kendi tüketimini ve emek ücretlerini aşan GSYİH'sine katkıda bulunmak için iç yatırım çekmeye ihtiyaç duyuyor. Küresel liderlerden biri olma tutkusu özellikle gelişmekte olan ülkeler için, fırsatlar ve rekabetlerde karşılıklı etkileşim yaratmaktadır.

Şu anda Çin'in katkısı küreselden daha çok bölgeseldir. Altyapı çalışmalarına yatırım, sorgulanabilir bir gelişim yoludur. Çin, özellikle yurtdışından gelen enerji üzerine yoğun bağımlılığı nedeniyle er ya da geç yeni bir tedarik zincirine katılmak zorunda kalacaktır. Diğer taraftan siyaset yapıcılar için bir çıkmaz yol yaratan işsizlik problemi için atılım gerekmektedir. Çin, Kuşak ve Yol inisiyatifi ile önceliklerini siyasi işbirliği, altyapı projeleri ile bağlanma, finansal entegrasyon, yeni ticaret bağlantıları, insan mübadelesi, teknoloji ve ar-ge çalışmaları olarak deklare etmiştir. Bu bağlamda, küresel çaplı kuruluşlar kadar bölgesel anlamda da ne ifade ettiğinin anlaşılması için fırsatlar ve rekabetler analiz edilmelidir. Yatırım trendleri çok taraflı olmaktan ziyade iki taraflı olduğundan, ortak karşılıklılık stratejileri, evrensel değerlerde modern yönetim çerçevesi ve uluslararası iş prensipleri ile ilgilenmek amaç olarak görülebilir.


Kuşak ve Yol Girişimi (KYG) gelişimini ve potansiyelini nasıl değerlendiriyorsunuz? KYG’nin uluslararası toplumdaki yansıması nedir? KYG ile ilgili önerileriniz neler olabilir?

Kuşak ve Yol Girişimi (KYG), Çin'in kapsamlı bir yatırım stratejisi ile ekonomisini dışa açan global bir yönelimidir. Çin'in yeniden yorumlanması, eski İpek Yolu'ndan esinlenmiştir. KYG, yoksul ülkelere geleceğin gelişimine yönelik olumlu beklentilerle hedeflerini gösterir. KYG, altmış sekiz ülkeyi kapsamaktadır. Pasifik Okyanusu ile Atlantik arasında ulaşım altyapısı, hızlı tren demiryolları, havaalanları ve limanlarla bağlantı kurmayı amaçlıyor. Güzergâhındaki ülkeleri geliştirme ve seçkinleştirmeyi hedefliyor. Önemli şehirlere yatırım yapmak ve bu bölgelerin küresel tedarik zincirine bağlanması olumlu sonuçlar doğurmaktadır. Bu nedenle, KYG ilgili ülkeler tarafından olumlu karşılanmaktadır.

İlaveten, küreselleşme geliştikçe, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için farklı sonuçlar ortaya çıkarır. Önemli küresel sorun alanlarından bazıları, güvenlik, yüksek borçluluk, yoksulluk, iklim değişikliği, mülteci krizi, sağlık, gelir eşitsizliği, cinsiyet eşitsizliği, su temizliği, eğitim vb. alanlarda yer almaktadır. Bu konuların, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler arasındaki işbirliği yoluyla ele alınması gerekiyor. Çin'in KYG’si bir umut kaynağı olabilir ama beraberinde bazı sorunları da getirebilir.

Çin ekonomisindeki yavaşlama, finansman sorunlarına yol açabilir. Böyle bir durumda ortak ülkelerin kaynaklarının harekete geçirilmesi gerekir. Bununla birlikte, bunu başaracak finansal mekanizmalar mevcut değildir. Bunun dışında, hedef ülkeler çoğunlukla farklı ekonomik ve sosyal yapılara sahiptir. Ayrıca, yasal yapıları değişkenlik göstermektedir. Bugün hâlâ ikili projelerin yönetiminin nasıl ve kimin tarafından yönetileceği bir gizemdir. KYG’nin başarılı bir şekilde tamamlanmasını denetlemek için tanımlanmış bir yönetim yapısı yoktur. Bu ve diğer pek çok sorun KYG’yi zor bir pozisyonda bırakır.


ÇKP'nin 19. ulusal Kongresi için beklentileriniz ve önerileriniz nelerdir? 19. ulusal Kongre sonrasında Çin'in uluslararası arenada nasıl bir rol oynamasını umuyorsunuz?

“Orantılı Risk & Karşılıklı Bağımlılık ile/ve Güç ve Adalet İnşası“

Çin 2016'dan sonraki beş yıl için "orta-yüksek ekonomik büyüme oranları" hedeflemiştir. Çin'in 2010’daki kırsal ve kentsel yerleşim birimlerinde kişi başına düşen gelirin 2020 yılında iki katına çıkması beklenmektedir. Bu tür ekonomik büyümenin daha dengeli, kapsayıcı ve sürdürülebilir bir kalkınmanın sonucu olması beklenmiştir. Çin ayrıca sanayi sektörünü daha gelişmiş bir hâle getirerek teşvik etmek istiyordu. Tüketimin ekonomik büyümeye katkısını artırmayı amaçlıyordu. Bu nedenle ÇKP için dünyadaki ve Çin'deki gelişim eğilimlerini analiz etmek, ülkenin gelişimi ve halktan beklentiler için yeni gereklilikleri kavramak ve reformun ilerlemesinde parti liderlik deneyimlerini toparlamak önemlidir.

ÇKP 19. ulusal Kongresi bu nedenle çok önemli bir süreçtir. Bu toplantı, müreffeh bir toplum oluşturmak için Çin gelişiminin kritik bir aşamasında yapılacaktır. Kongre’nin çağrısı, tarihine ve tecrübesine dayanarak Marksist teorilere özgün katkılarda bulunması gereken bir ülkeye vurgu yapacaktır.

Bu bağlamda Kongre, insanları sosyalist ilkeler doğrultusunda aşılama ve harekete geçirme konusunda büyük bir öneme sahip. Ancak Başkan Xi Jinping, yapısal sorunları da dâhil olmak üzere çağdaş kapitalizmi daha derin bir şekilde anlamayı istemektedir. ÇKP içinde gerçekleşen bu tartışmalar 19. ulusal Kongre’de, ÇKP Manifestosunda bazı değişiklikler görmeyi umut edebileceğimizi gösteriyor. ÇKP Manifestosu’nda son değişiklik 2012'de gerçekleşti. Aslında, 19. Kongre’deki ÇKP anayasasında yapılan değişiklik, Xi Jinping'in başkanlık ettiği bir toplantıda Merkez Komitesi tarafından hazırlandı.

Bu değişikliklerin, Çin uygulamalarıyla sosyalizmi geliştirmeye vurgu yaparak yeni küresel ve ulusal durumu ele alması bekleniyor. 18. ÇKP ulusal Kongresi'nden bu yana ÇKP Merkezî Komitesinin yeni düşünce ve yeni sosyal stratejileri olan yeni yönetim anlayışlarının benimsenmesiyle gerçekleşecek değişiklikler memnuniyetle karşılanacaktır. Bu bağlamda 19. Kongre; devam eden reformun derinleştirilmesine, hukuka dayalı yönetimin ilerletilmesine ve parti yönetimi içindeki demokratik yönetimin güçlendirilmesine yardımcı olarak, refah seviyesi daha yüksek bir toplum inşa etmeye olanak sağlayacaktır.

Kuşkusuz, Çin Komünist Partisi (ÇKP) kadrolarının kalitesini yükseltmek için yapılan iyileştirmelerle, bu tür hedeflere ulaşmak için artık daha iyi bir konumdadır. 19. Kongre’deki yeni gelişmelerden biri; delegelerin seçilmesidir. ÇKP, yolsuzluktan kurtulmak için parti yetkililerini en yetkili kişiler arasından seçmek üzere prosedürler benimsedi. ÇKP delegeleri, bu yıl ÇKP komiteleri tarafından ülkenin dört bir yanından seçildi. Ancak seçilen bu delegelerin ulusal Kongrelere katılabilmesi için bir nitelik kontrolünden geçerek nihai onay alması gerekecek.

Delegeler, parti anayasası ve ÇKP Merkezî Komitesi gereklerine uygun olarak seçildi ve ÇKP üyeleri; ideolojik ve siyasi açıdan oldukça nitelikli, iyi iş ve yaşam tarzlarına sahip, devlet meselelerini tartışmaya yetkili, dikkat çekici nitelikte olan ve çalışmalarında kayda değer başarılar elde etmiş seçkin kişilerden oluşuyor. Delegeler, sadece parti liderlerini değil, aynı zamanda öncü üretim ve imalat, azınlık etnik grupları, kadın üyeler ve ekonomi, bilim, teknoloji, ulusal savunma, siyaset, yargı sektörü, eğitim, kültür, sağlık, spor ve sosyal yönetim de dâhil olmak üzere çeşitli sektörlerden olan ÇKP üyelerini içeriyor. Gelişim hedeflerine ulaşmaya, reform sürecini gerçekleştirmeye, daha yetkili bir ÇKP yaratmaya, seçim sürecini daha demokratik yapmaya yardımcı olan bu durum hoş karşılanan bir gelişmedir.


( 18 Ekim 2017 tarihinde toplanacak Çin Komünist Partisi 19. Kongresi öncesinde Çin Devlet Otoritesi adına yapılan mülakat metnidir. )