Türkiye ve Bölgesel Projeler
Türkiye Cumhuriyeti 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı sonrası ilk defa resmi bir mutabakat ve uluslararası hukuk çerçevesinde sınır dışı askeri güç kullanıyor. Askeri gücün kullanıldığı her yerde, mutlaka iki temel siyasi hedef bulunmalıdır. Birincisi, ulusun birlik ve beraberliği ile toprak bütünlüğünü muhafaza etmek, diğeri ise sınır dışı bölgesel ulusal çıkarları elde etmektir. PKK’ye yönelik askeri güç kullanımı, dolaylı olarak her iki hedefin ele geçirilmesine de hizmet etmektir. Bu bağlamda Türkiye’yi ilgilendiren sınır dışı iki ana proje bulunmaktadır.
· Birincisi, Doğu Akdeniz havzasındaki petrol ve gaz yataklarının paylaşımı,
· İkincisi, Basra Körfezi petrol ve gazının İran’ı (Hürmüz Boğazı’nı) baypas ederek Doğu Akdeniz’e akıtılmasıdır.
Bugün iç savaşa dönen Suriye’deki karışıklıkların 2011 başlarında ateşlenmesi tesadüf değildir. Bunun nedeni, 2010 Temmuz ayında Çin-Suriye-İran-Irak arasında imzalanan anlaşmadır. Bu anlaşma, İran ve Irak doğal gaz ve petrolünün Suriye üzerinden doğu Akdeniz’e akıtılması anlaşmasıydı. Böylece Çin ilk defa ekonomik ve ticari faaliyetlerin dışında Akdeniz’deki bir yatırım projesinde yer alacaktı. Ayrıca Suriye, kendi deniz alanlarındaki petrol ve doğal gaz araştırma yetkisini de Rusya’ya vermişti. Suriye’deki iç savaş ile bu projeler başlamadan rafa kaldırıldı. Ancak onun yerini Irak ve Kürt Bölgesel Yönetiminin (KBY) gaz ve petrolünün parçalanan Suriye üzerinden açılacak bir koridor ile doğu Akdeniz’e ulaştırılması aldı. Bu projeye daha sonra Kuveyt, BAE, Irak, Katar, Bahreyn petrol ve doğal gazının da eklenmesi planlanmaktadır. Mursi’nin devrilmesinde de, yönetimsel hatalarının yanında, doğu Akdeniz’de İsrail- Güney Kıbrıs ve Mısır arasında deniz alanlarının paylaşım anlaşmasını iptal edeceğini açıklamasının da önemli bir etkisi olduğu söylenebilir. Uluslararası projeler kâğıt üzerinde son derece kolay görünürler. Ancak uygulamak o kadar kolay değildir. Bu koridor, Türkiye sınırı boyunca devam edecektir. Parçalanması planlanan Suriye’de bu alanın kimin tarafından kontrol edileceği son derece önemlidir. Ancak kim tarafından kontrol edilirse edilsin koridorun büyük bir kısmı Türkiye ile sınırdaş olacaktır. Ayrıca doğu Akdeniz’de yükleme ve depolama yapılacak deniz terminallerinin güvenliği de ayrı bir güvenlik sorunu olacaktır. Kısaca Türkiye’nin olur vermediği, kabul etmediği ve bizzat içinde yer almadığı bu ve benzer hiçbir projenin hayata geçirilmesi mümkün değildir. Enerji başta olmak üzere, stratejik önemdeki çok uluslu ekonomik yatırım projeleri dostluk, barış ve samimi işbirliği projeleri olmak zorundadır. Çatışma ve uzlaşmaz bir rekabete dayalı projeler hayata geçirilse bilse, idameleri mümkün olamaz.
Türkiye’nin Yeni PKK Stratejisinin Temel Kriterleri
IŞİD faktörünün de bölgeye eklemlenmesiyle birlikte Türkiye’ye yönelik tehdit çok yönlü bir hale gelmiştir. ABD ile IŞİD konusunda işbirliği yapan ve İncirlik hava üssünü açan Türkiye’nin PKK’ya yönelik hareket serbestisi artmıştır. Bu çok önemli bir avantajdır. PKK ile mücadelede Türkiye’nin dikkate alması gereken kıstaslar şöyle sıralanabilir;
· Türkiye, öncelikle bölgede bağımsız bir Kürt devleti kurulma planları nedeniyle kendi varlığına (Beka) olan tehdidi, ikincisi doğu Akdeniz’deki hayati ekonomik ve jeostratejik milli menfaatlerini dikkate alan ortak bir strateji geliştirmek zorundadır. Bu bağlamda KKTC’nin bağımsız veya federal bir siyasi yapıdaki statüsünün devamı, hem Türkiye’nin güvenliği hem de bölgesel ulusal çıkarları açısından vazgeçilmezdir.
· Türkiye’nin yeni PKK stratejisi ile psikolojik üstünlük altı sene sonra Türk hükümetinin eline geçmiştir.
· Kürt Bölgesel Yönetimi sınırları içindeki PKK’nın hukuki, siyasi ve coğrafi statüsünün detaylı sorgulanmasının zamanı gelmiştir. Büyük çoğunluğu Türk vatandaşı olan PKK’lı teröristler, yabancı bir ülkede konuşlanmaktadır. Önceden Suriye’nin Bekaa Vadisi’nde Suriye’nin himayesi altındaydı. Şimdi Irak toprakları içinde kimin himayesindedir? Şimdi kapalı olan, Yunanistan’daki Lavrion kampında da uzun bir süre eğitim almışlardı. Daha sonra, Irak’ı işgal eden ABD tarafından dolaylı olarak himaye edilip, varlıklarına ve faaliyetlerine göz yumulmuştur. Kısaca, PKK sürekli dış destek ve himaye gören bir örgüt konumunu hala korumaktadır. Irak Başbakanı Abadi Türkiye’nin PKK’ya yönelik askeri güç kullanımına karşı çıkmaktadır. Bu karşı çıkışın Irak adına değil PKK’nın potansiyel kullanıcıları adına yapıldığı açıktır. Kimdir onlar? Artık bir terör örgütünün, uluslararası hukuka aykırı olarak yasal Irak topraklarında bulunmasına izin verilmesi ve himaye edilmesi konusu BM’lere ve uluslararası diğer platformlara getirilmelidir.
· Son seçimlerden sonra, Kürt etnik kimliğinin doğrudan TBMM’de temsil edildiğini söyleyebiliriz. Bahse konu partinin arkasındaki halk desteğinin silahlı PKK desteğinden daha anlamlı hale getirilmesi anılan partinin sorumluluğundadır.
· Türkiye-Suriye sınırı boyunca oluşturulması hedeflenen potansiyel enerji koridoru projesi içinde Türkiye’nin güney sınırlarının da toprak kaybı şeklinde değiştirilmesi tehdidi unutulmamalıdır.
· Suriye ile diplomatik ilişki kurulması halinde ilk müzakere edilecek hususlardan birinin iki ülke arasındaki deniz alanlarının paylaşılması olduğu akıldan çıkarılmamalıdır.
