Forum sürecini İİT Genel Sekreterliği ile birlikte İstanbul’da başlattık. İİT’nin bugüne kadar olan kurumsal ilgi ve desteği için minnettarız. Gelinen aşamada daha güçlü bir işbirliğine olan ihtiyacın altını çiziyorum. Forum’un gerçekleşmesine katkı sunan tüm sponsorlara ve en önemli katkıyı katılımınızla veren sizlere şükranlarımı sunuyorum.
Özellikle son 10 yılda gelişen yeni dünya çok sofistike bir rekabet içeriyor. Entegrasyon, mikro-milliyetçilik ve öngörülemezlik parametreleri dünyayı şekillendiriyor. Mikro-milliyetçiliğin bir rekabet unsuru olarak kullanılmasının ilk sonuçlarını İslam ülkelerinde görüyoruz. Fakat başka bölgeler de bu durumdan muaf değil. Herkes için belli oranda bir tehdit var. Entegrasyon boyutunda da dünyada çok önemli gelişmeler var. Avrupa Birliği’ni model alan çok sayıda entegrasyon girişimi var. Fakat en önemlisi son 3 yılda gelişen ve Trans-Atlantik ve Trans-Pasifik ile ayrı ayrı gelişen ticaret ve yatırım ortaklığı süreçleri. Trans-Atlantik ve Trans-Pasifik’teki ortaklık süreci tamamlandığında dünya ticaretinin % 73’ünü kontrol eden bir yapı ortaya çıkacak. Bu sadece ekonomik değil, siyasi ve hatta askerî bir entegrasyonu içeriyor. Bu duruşun karşısında da Rusya ve Çin gibi yeni güç adaylarının bulunduğunu görüyoruz.
Doğu ile Batı arasında rekabet alanı olarak şekillenen yaklaşık 100 ülke var. İslam ülkeleri bu 100 ülkenin içerisinde. Dolayısıyla, tarihî bir meydan okuma herkes için söz konusu. İslam dünyasının da kendi entegrasyon çerçevelerini daha güçlü hâle getirmesi gerektiğini düşünüyorum; siyasi, ekonomik ve askerî argümanlarla bu entegrasyonu derinleştirmesi gerekiyor. Örneğin, İİT, D8 Ekonomik İşbirliği Örgütü ve mevcut diğer işbirliği teşkilatları…
Bir diğer önemli meydan okuma da, “devlet doğasının değişimi“. Devlet doğası değişiyor ve biz bunu tartışmıyoruz. Devletlerin rolü ve gelecekte alacakları pozisyon değişecek. Şu an var olan ve inşa ettiğimiz birçok kurumsal yapının bir süre sonra işe yaramadığını hep birlikte göreceğiz. Değişen devlet doğasının ne olduğu üzerine birlikte çok çalışmamız gerekiyor. Örneğin, sert güç inşasının oranı ile yumuşak güç inşasının oranı ve enstrümanları gibi. Biz İslam dünyası olarak var gücümüzle sert güce yatırım yapıyoruz. Çok kısıtlı kaynaklarımızı buraya akıtıyoruz. Belki bir süre sonra bunların önemli bir bölümü işe yaramayacak veya anlamsız kalacak. Yumuşak gücün ne olması gerektiği konusuna dair de daha çok tartışmaya ihtiyacımız var.
Devlet doğasının değişimine paralel olarak güvenlik açısından, “beklenti yönetimi“ kavramı çok öne çıkıyor. Beklenti yönetimini sağlayamayan ülkeler savrulmaya başladılar, sırada daha birçok ülke var. Çok karamsar bir konuşma yaptığımı lütfen düşünmeyin. Kendimce doğru gördüğüm fotoğrafı sizlerle paylaşmaya çalışıyorum. İslam dünyasının Batı’daki kurumsal birikimden yararlanma noktasında çok ciddi eksiklikleri var. Batı dünyasının İslam dünyasına karşı çifte standartlarından kaynaklanan bir güvensizlik de var. Dolayısıyla çizdiğim tüm bu çerçeve içinde, Forum’da tartışılacak konuların İslam dünyasına katkı yapmasını diliyorum.
Biz bu Forum inisiyatifini başlatırken, temel amacımız İslam dünyasında eleştirel düşünce kapasitesinin yükselmesine katkıda bulunmaktı. Eleştirel düşünce inşası için düşünce kuruluşları, çok rafine ve önemli kurumlardır. İslam dünyasında binlerce güçlü kurumsal düşünce kuruluşuna ihtiyacımız var. Mevcut olanların da daha güçlü işbirliğine ve kapasite büyütmeye ihtiyacı var. İİT’nin bu anlamda farkındalığının artmasını bekliyoruz ve bu yönde çalışmaları olduğunu da biliyoruz. Fakat her zaman klasik bir tuzak var: Bu işlerin resmî yapılmak istenmesi. Resmî prosedür içinde yürütülen düşünce faaliyetlerinin yararlı olmadığı binlerce defa saptandı.
Önümüzdeki yıl inşallah yedinci Forum’u yapacağız. Ev sahipliği tekliflerine açığız. Fakat cazip bir teklif gelmezse biz İstanbul için hazırız. İslam Ülkeleri Düşünce Kuruluşları Platformu’nun Akil Kişiler Kurulu’na da teklif etmeyi düşündüğüm bir konu var. Önümüzdeki yıldan itibaren Forum’un isminin “Dünya İslam Forumu“ olarak değiştirilmesini önereceğim. Sadece İİT üyesi İslam ülkeleri değil, Hindistan gibi büyük İslam toplumlarını barındıran ülkeler başta olmak üzere, dünyadaki tüm İslam toplumlarını kapsamanın daha yararlı olacağını ve gerekli olduğunu düşünüyorum. Bu tür inisiyatiflerin “güç ve adalet“ temelinde hem İslam dünyası için hem bölgeler için hem de dünya barışı için çok önemli olduğunu düşünüyorum.
Adaleti sağlayabilmemiz için daha çok güç inşa etmemiz gerekiyor. Akşam da inşallah Pakistan Devlet Başkanı Ekselansları Memnun Hüseyin’i ağırlayacağız. Birlikte, bu yıl ilk defa Forum kapsamında verilecek olan “İslam Dünyası İstanbul Ödülleri“ni takdim edeceğiz. Tekrar çok teşekkür ediyor, hepinize şükranlarımı sunuyorum.
( TASAM Başkanı Süleyman ŞENSOY | Açılış Konuşması | 6. İslam Ülkeleri Düşünce Kuruluşları Forumu | 7 Mart 2014, İslamabad )
_jpeg_674fc3b2-f844-4a45-ba8b-dd7980a15fce.jpeg "Afrika 2063 Ağı İstişare Toplantısı 2")
