MANŞETLER | TASAM Türk Asya Stratejik Araştırmalar Merkezi

Güvenlik temalı 5 eş-etkinlikle birlikte bu ay “Savunma, Güvenlik ve İstihbarat Devrimi“ teması ile düzenlenecek 11. İstanbul Güvenlik Konferansı kayıtları hızla devam ediyor. Küresel bir “okul“ ve uluslararası “pazar“ imkanları ile Konferans katılımcılarına sertifika ve konferans kitabı verilirken yurt içi ve dışından çok sayıda duayen ve uzman isim yer alacak.

“Osmanlı Devleti’nde Tasavvuf Hayatının Yönetişimi | Meclis-i Meşâyih Defterleri“ adlı kaynak eser ilk kez TASAM’a verilen binlerce belgelik resmî Osmanlıca arşiv üzerinde geniş bir akademik ekiple 10 yılı aşan çalışmalar sonucu yeni modellemelere ilham vermek üzere literatüre kazandırıldı. Prestij standartlarda sınırlı sayıda iki cilt hâlinde yayımlanan eser ilk etapta sadece TASAM Yayınları sitesinde ön siparişe açıldı.

Bir bütün olarak ilk kez TASAM’a verilen binlerce belgelik resmî Osmanlıca arşiv üzerinde, geniş bir akademik ekiple 10 yılı aşan çalışmalar sonucu yeni modellemelere ilham verecek “Osmanlı Devleti’nde Tasavvuf Hayatının Yönetişimi | Meclis-i Meşâyih Defterleri“ adlı kaynak eser TASAM Yayınları sitesinde ön siparişe açıldı.

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) yurtdışı iştiraki Turkish Petroleum Overseas Company (TPOC), Pakistan’ın Hint Okyanusu açıklarında yer alan Kuzey Indus C Açık Deniz Havzası bölgesinde petrol ve doğal gaz arama çalışmalarına katılacak.

Sakarya havzası ve Trakya’da doğal gaz, Raman dağında yeniden petrol, her yerde altın derken, şimdi bir de Türkiye’nin nadir minerallerden zenginliği gündemde. Bor, toryum, uranyum ve lityum dışında, katı açılmadık adları olan nadir minerallerin birden bire Beylikova’da kümelendiğini öğrenmek heyecan verici.

Güvenlik anlayışı, artık konvansiyonel sınırlardan dijital derinliklere kaymıştır. Bugünün tehditleri, bir merminin değil, bir verinin rotasında şekillenmektedir. Savaşın yeni cephesinde en etkili silah; algoritmalarla beslenen, öngörüye dayalı bir zekâdır. Bu, yalnızca bir teknolojik evrim değil; aynı zamanda bir zihniyet devrimidir. Türkiye, bu devrimi geç fark eden değil, yöneten ülkelerden biri olma yolunda kararlılıkla ilerlemektedir.

2026 “hesap verebilir hızlanmadan” ölçekli performansa geçiş yılı olacak. Bütçeler ölçülebilir verimlilik/kârlılık hedeflerine bağlanıp, süreçler ajan/otonom iş akışları ışığında yeniden kurgulanacak. Bu not; Wharton Human-AI Research 2025 bulgularını temel alarak 2026’ya dönük öngörüleri “Yatırım getirisi görüldükçe yatırım hızlanır“ ana fikri etrafında özetlemektedir.

ABD’de YZ yönetişimi iki zıt yaklaşım arasında keskinleşiyor: piyasa öncelikli, düzenleme-karşıtı çizgi (Trump yönetimi/David Sacks) ile güvenlik-odaklı “guardrail“ çizgisi. Çatışma; kamu alımları (woke AI kısıtları), ihracat politikaları (çip ihracının gevşetilmesi), kamu sözleşmeleri ve ideolojik çerçeve üzerinden kurumsal risklere dönüşüyor.

ABD’li Çip Üreticisi NVIDIA’nıncÇin’de Yasaklanması ve Yatırım Hamlesi: ABD’nin, gelişmiş yarı iletkenlerin Çin’e ihracatına getirdiği lisans/kota kısıtları ile Pekin’in NVIDIA ürünlerine yönelik doğrudan ve örtük sınırlamaları (kurumsal alım rehberleri, sertifikasyon ve tedarik baskıları) birleşerek şirketi iki ülke arasındaki teknoloji merkezli ticaret savaşının odağına yerleştirdi.

Şayet ABD Ordusu’nun Janus Programı planlandığı şekilde ilerlerse, ülkenin 48 eyaletindeki ordu üslerinde 2028 sonbaharından itibaren faaliyette olacak nükleer mikro reaktörler bulunacak. Orduya göre, nükleer enerjinin eklenmesi askeri üslerdeki enerji kaynaklarını çeşitlendirecek ve dayanıklılığı önemli ölçüde artıracak.

"Bilgiyi toplamaktan ziyade onu kıymetlendirmek asıl mesele." | Uluslararası İstihbarat Araştırmaları Kongresi, istihbaratı disiplinler arası çalışmalar yaparak derinleştirme yönünde atılmış önemli bir entellektüel adım olarak öne çıktı.

Münih Güvenlik Konferansı'nın 2025 raporu, küresel güç dengesindeki değişimleri ve bu dönüşümün uluslararası düzen üzerindeki etkilerini kapsamlı bir şekilde analiz ediyor. Rapora göre artık "çok kutupluluğun" şekillendirdiği bir dünyada yaşıyoruz. Ancak bu durum oldukça karmaşık: "Günümüzün uluslararası sistemi tek kutupluluk, iki kutupluluk, çok kutupluluk ve kutupsuzluk öğelerini barındırıyor.”